Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

Audycja z dn. 28.03.2021 r.

LIPNICA MUROWANA ( fot.Maciej Szczepańczyk/Wikipedia)

 

ZAGADKA REGIONALNA (28.03.)

 

W NIEDZIELĘ PALMOWĄ zwaną też KWIETNĄ, rozpoczynającą w kalendarzu kościelnym Wielki Tydzień, w wielu miejscowościach Małopolski odbywają się uroczyste procesje z palmami.

W tradycji Kościoła palma symbolizuje zarówno męczeństwo jak i triumf, Mękę i chwalebne Zmartwychwstanie Jezusa oraz nieśmiertelność duszy ludzkiej.

 

( fot. Jerzy Opioła/Wikipedia)

 

W jednej z małopolskich wsi zachował się, w czasie procesji z palmami, pradawny obrzęd wiezienia na wózku drewnianej figury Chrystusa jadącego na osiołku. To rzeźba autorstwa miejscowego artysty JÓZEFA WRONY (ur. 1943)

Obrzęd ten, prawdopodobnie niemieckiego pochodzenia, zwany niegdyś Jezuskiem Lipowym, Dębowym lub Palmowym w przeszłości odbywał się we wszystkich kościołach i znany był w Polsce już w XV wieku.

W XVIII w zaniechano tej tradycji, ale powrócono do niej między innymi w SZYDŁOWCU. NOWYM STAWIE koło Malborka i w jednej z małopolskich wsi. Której?

Proszę podać jej nazwę.

 

 

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                     do godz. 7.30. dnia 28.03. 2021 r.

 

UPOMINKI:

 

książka Jolanty Sosnowskiej "HETMAN CHRYSTUSA" tom 2, biografia świętego JANA PAWŁA II.

książka " GMINA BOLESŁAW. 1279 - 2019"

płyta CD "BELCANTO SEMPLICE" pianisty Krzysztofa Herdzina

płyta CD "Koncert na wiersze " BOŻENY BOBY - DYGI" z zespołem.

album Barbary Paluchowej "DAR PAMIĘCI II. dawni ludzie, rodziny, dawne domy"  (o Piwnicznej - Zdroju i okolicy)

 


 

( fot. Barbara Rucka)

 

Muzeum Regionalne Państwa Muszyńskiego posiada interesującą kolekcję sztuki ludowej, artystów wywodzących się z MUSZYNY -ZDROJU i okolic.
W jednej z muzealnych gablot prezentowane są drewniane rzeźby  urodzonego w ŁOMNICY w 1929 r. JÓZEFA PORĘBSKIEGO, który mieszkał w MILIKU.

( fot. Barbara Rucka)


W wieku dziewiętnastu lat doznał tragedii, bo choroba unieruchomiła go w łóżku. W wieku czterdziestu lat zaczął rzeźbić i znalazł w tej pasji sposób na swoje trudne życie.


Mimo niepełnosprawności był osobą niezwykle pogodną przypomina zafascynowana jego sztuką  historyk BARBARA RUCKA - pracownik Muzeum.

Posłuchaj!

 


 

 

 

MICHAŁ KOZIOŁ autor nowej książki "KRAKÓW WCZORAJ I PRZEDWCZORAJ" powraca do czasów I wojny światowej i wyjaśnia jaki był stosunek krakowian do dwugłowego orła - godła Cesarstwa Austro -Węgierskiego.

 

(fot.Pieter Diem/Wikipedia)

 

O ile w roku 1916 po ogłoszeniu "Aktu 5 Listopada" i zapowiedzi utworzenia Królestwa Polskiego symbol zaborcy mógł liczyć nawet na sympatię mieszkańców, to w marcu roku 1918 roku rozpoczął się pogrom cesarskich orłów i usuwanie ich z budynków publicznych oraz sklepowych witryn.

Co było powodem takiego wzburzenia, takiej radykalizacji społecznych nastrojów?

Posłuchaj!

 


 

 

Od wielu lat związana z PIWNICZNĄ - ZDROJEM poetka, malarka, dziennikarka i animatorka życia kulturalnego BARBARA PALUCHOWA w 2013 r. wydała I tom albumu "DAR PAMIĘCI, DAWNI LUDZIE, RODZINY, DAWNE DOMY".

 

 

W 2019 r.  ukazała się druga część tej publikacji o objętości prawie 400 stron.

Ma symboliczną okładkę z pajęczyną i rosą oraz dwoma zdjęciami zamyślonych, nostalgicznych kobiet.

Obydwa tomy opisują dziedzictwo kulturowe miast i gminy Piwniczna oraz regionu na podstawie starych dokumentów, zdjęć i opowieści rodzinnych, które autorka gromadziła przez 17 lat .

Drugą cześć albumu „Dar Pamięci” Barbara Paluchowa rozszerzyła o historie Żegiestowa, który przed II wojną światową był kwitnącym uzdrowiskiem. W albumie znajdują się też unikatowe zdjęcia Łemków, którzy do 1947 r. do Akcji "Wisła" zamieszkiwali Żegiestów - Wieś.

Posłuchaj!

Prababcia Wiktoria ( fot. z albumu "Dar Pamięci II" B.Paluchowej)

 


 

(fot.Leafnode/Wikipedia)

 

Prof. STEFAN WITOLD ALEXANDROWICZ z Polskiej Akademii Umiejętności przypomina sylwetkę geografa i klimatologa WŁADYSŁAWA MILATY (1911 Cieszyn - 1954 Kraków), badacza meteorologii obszarów górskich.


Z jego inicjatywy powstała między innymi Stacja Badawcza Polskiego Towarzystwa Geograficznego na Hali Gąsienicowej w Tatrach.


Posłuchaj!

 

 


 

 

 

Historyk JACEK SYPIEŃ jest autorem książki "GÓRNICZE TRADYCJE MAŁOPOLSKI W HERALDYCE".

Uwzględnił w niej nie tylko tak znane miasta jak WIELICZKA, BOCHNIA czy OLKUSZ, ale także mniejsze miejscowości: LIPINKI koło Biecza, ROPĘ koło Gorlic i UJKÓW w gminie Bolesław.

Które narzędzia pracy były najczęściej umieszczane na herbowych tarczach, które z nich są najstarsze?

Posłuchaj!

 

 


 

Autor:
Jan Stępień

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię