Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

Ambasada w Warszawie do Departamentu Stanu w Waszyngtonie

„...Reżim przyznaje się, że liczba internowanych sięga ponad 6 tys. osób[...] Ambasada ma nazwiska 1023 internowanych, wykaz ten pochodzi z różnych źródeł...” - raportował w lutym 1982 roku do Departamentu Stanu w Waszyngtonie ambasador USA w Polsce Francis J.Meehan. To fragment z jednego z tysięcy dokumentów przechwyconych i przetłumaczonych przez peerelowskie służby specjalne, dokumentów które Amerykanie wciąż uznają za tajne. Jak amerykańskie placówki dyplomatyczne reagowały na wprowadzenia stanu wojennego i jego przebieg, w jaki sposób udawało się peerelowskim służbom specjalnym przechwytywać korespondencje dyplomatyczną Stanów Zjednoczonych o tym w programie Radia Kraków i Instytutu Pamięci Narodowej „Posłuchaj historii” mówił historyk i politolog dr hab. Patryk Pleskot z Oddziałowego Biuro Badań Historycznych IPN w Warszawie, profesor Uniwersytetu Rzeszowskiego , m.in. autor wyboru tłumaczeń raportów ambasady USA w Warszawie oraz konsulatów w Poznaniu i Krakowie: „Karnawał po amerykańsku. Ambasada USA w Warszawie wobec wydarzeń w Polsce od sierpnia 1980 r. do grudnia 1981 r.” oraz „Post po karnawale. Amerykańskie placówki dyplomatyczne w PRL wobec pierwszych tygodni stanu wojennego.” Program prowadziła Jolanta Drużyńska .

J.Drużyńska rozmawia z P.Pleskotem

W niedzielę 13 grudnia 1981 r. w Waszyngtonie dało się odczuć weekendowe pustki. Prezydent Ronald Reagan przebywał w rezydencji w Camp David. Również ambasada USA w Warszawie była pozbawiona „głowy”: ambasador Francis J. Meehan akurat wyjechał. Wieści o wprowadzeniu stanu wojennego w PRL potraktowano jednak bardzo poważnie. Wobec narzuconych przez ekipę gen. Wojciecha Jaruzelskiego ograniczeń komunikacyjnych warszawska ambasada, a także konsulaty USA w Krakowie i Poznaniu, stały się dla administracji Reagana podstawowym źródłem informacji o tym, co tak naprawdę dzieje się w Polsce.

Dyplomaci bardzo aktywnie, choć z większymi niż w czasie „karnawału Solidarności” trudnościami, usiłowali takie informacje zdobywać. Nie mniejsze zaangażowanie wykazywał kontrwywiad PRL, przechwytując imponującą liczbę amerykańskich raportów wysyłanych do centrali w Waszyngtonie.

W jaki sposób kontrwywiad wykradał amerykańską (i nie tylko) pocztę dyplomatyczną? Otóż w połowie lat siedemdziesiątych Departament II MSW rozpoczął dużą sprawę obiektową o kryptonimie „Tajfun”. Nie odnalazłem wniosku wszczynającego tę sprawę. Najstarsze dokumenty bezpośrednio z nią związane pochodzą z 1974 r., a sama akcja ruszyła zapewne rok później (nie zmienia to faktu, że próby przechwytywania poczty dyplomatycznej podejmowano już wcześniej).Operacja ta polegała na sekretnym otwieraniu worków i paczek z pocztą dyplomatyczną transportowaną przez pracowników różnych placówek dyplomatycznych w PRL (z amerykańską jako najważniejszą) na lotnisko Okęcie. Tam właśnie przy okazji licznych procedur rozładunkowo-transferowych potajemnie otwierano worki. Proce­durę tę realizowano z wykorzystaniem sieci tajnych współpracowników oraz kontaktów służbowych i operacyjnych na różnych szczeblach kierownictwa portu lotniczego.

Dokumenty kontrwywiad zdobywał także poprzez bezpośrednie włamania do konsulatów USA w Poznaniu i w Krakowie

Dyplomaci na celowniku Służby Bezpieczeństwa (radiokrakow.pl)

Obecnie nie są jeszcze dostępne oryginały amerykańskiej dokumentacji, wciąż nie zdecydowano o odtajnieniu ich w Stanach Zjednoczonych. Natomiast negatywy fotografii pozyskiwanych operacyjnie przez polski kontrwywiad oryginalnych dokumentów (łącznie z kilkunastu placówek dyplomatycznych) można odnaleźć pośród blisko 1800 rolek mikrofilmów, które nie zostały wciąż opracowane i udostępnione użytkownikom przez Archiwum IPN. Publikowane w książkach „Karnawał po amerykańsko. Ambasada USA w Warszawie wobec wydarzeń w Polsce od sierpnia 1980 r. do grudnia 1981 r." oraz „Post po karnawale. Amerykańskie placówki dyplomatyczne w PRL wobec pierwszych tygodni stanu wojennego " w serii wydawniczej IPN „Warszawa Nie?pokonana”, w 2020 i 2021 roku – to polskie tłumaczenia anglojęzycznych dokumentów, sporządzane na bieżąco przez kontrwywiad, czyli Departament II MSW.

P.Pleskot (IPN)/jd

Autor:
Jolanta Drużyńska

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 15:13

    Po zimowej przerwie zamek w Muszynie ponownie otwiera się na turystów

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

  • 15:11

    Uwaga na drogach. W miejscowości Grodzisko w gminie Skała doszło doz zderzenia motocykla i samochodu osobowego. Jed… https://t.co/p0hXuo1BNl

  • 13:13

    Nowy Sącz: trwa akcja Pola Nadziei [ZDJĘCIA] https://t.co/mSxvmJM8Su

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię