"Miś Tymoteusz", fot. M. Zimakiewicz / źródło: mat. promocyjne Teatru Grotska
„Tarabumba! Ale Cyrk...” – klamra historyczna
Nowa premiera bezpośrednio nawiązuje do pierwszego spektaklu Groteski – „Cyrk Tarabumba” z 1945 roku. Co ciekawe, jeszcze w czasie wojny powstawała objazdowa wersja przedstawienia przygotowana przez Władysława i Zofię Jaremów. Inspiracją były zarówno dokonania Siergieja Obrazcowa w Rosji, jak i włoskiego teatru marionetkowego Teatro dei Piccoli. W widowisku lalki na niciach mieszały się z grą aktorów, co stanowiło przełomowe wydarzenie dla teatru lalkowego w Polsce.
W 40-lecie teatru powstał spektakl „Cyrk Bumstarara” Fredy Leniewicz, a na 80-lecie twórcy przygotowali nową wersję – „Tarabumba! Ale Cyrk...”.
Tekst do spektaklu napisała Marta Guśniowska, najwybitniejsza współczesna dramatopisarka teatru lalkowego i dziecięcego. Reżyserii podjęła się Magda Miklasz-Turna, a lalki stworzyła Olga Ryl-Krystianowska. I tu pojawia się niezwykła klamra – dziadek Olgi grał w Cyrku Tarabumba w latach 40., zaś jej stryj, Henryk Ryl, uratował Groteskę po finansowej klęsce Jaremów w 1945 roku – mówi Karol Suszczyński.
Lalki wracają na scenę z pełną mocą. Dyrektor Suszczyński przypomniał, że już kwietniowa premiera „Misia Tymoteusza” okazała się ogromnym sukcesem frekwencyjnym – bilety były wyprzedane w całości, a widzowie próbowali zdobyć miejsca nawet na schodach. Różnorodne formy lalkowe ponownie będą obecne w „Tarabumbie! Ale Cyrk...” – od lalek zwierzęcych i ludzkich, przez wielkie formy animowane, aż po rozwiązania inspirowane twórczością Jima Hensona i jego słynnymi Muppetami.
Maja Spychaj-Kubacka i Karol Suszczyński w studiu Radia Kraków, fot. Sylwia Paszkowska
Wystawa jubileuszowa i nowa publikacja
Kolejnym wydarzeniem towarzyszącym jubileuszowi jest wystawa, którą od 20 września do końca miesiąca będzie można oglądać w Sali Kopułowej teatru. Ekspozycja zgromadzi wyjątkowe archiwalia – zarówno własne, jak i wypożyczone z innych instytucji. Zobaczymy m.in. manekina z prapremiery dramatu „Męczeństwo Piotra Oheya”, który udostępniła Galeria Stermachów, a także materiały z Muzeum Etnograficznego w Łodzi i archiwów krakowskich.
Na jubileusz przygotowano także nową publikację. Poprzednia książka ukazała się w 1995 roku, dlatego konieczne było uzupełnienie historii o ostatnie trzy dekady działalności teatru.
Idziemy w stronę jubileuszową i udało nam się dotrzeć do archiwaliów, które nigdy wcześniej nie były publikowane. Ci, którzy pamiętają książkę z 1995 roku, zobaczą zupełnie nowe materiały. Dzięki szerokiej kwerendzie Katarzyny Winiarskiej i poszukiwaniom w wielu polskich archiwach zdobyliśmy prawa do wszystkich zdjęć, choć do kilku spadkobierców wciąż szukamy kontaktu. Publikacja liczyć będzie ponad dwieście stron – ze zdjęciami, projektami, plakatami i programami – mówi Karol Suszczyński.
Gala jubileuszowa
Kulminacyjnym punktem jubileuszu będzie uroczysta gala, podczas której uhonorowani zostaną pracownicy Teatru Groteska – zarówno ci obecni, jak i ci, którzy przez lata współtworzyli jego historię. Dyrektor Karol Suszczyński podkreślił, że to wydarzenie ma przypomnieć, iż warto poświęcać swój czas i energię tej instytucji. Gala obfitować będzie w nagrody, odznaczenia i listy gratulacyjne, które tradycyjnie towarzyszą jubileuszom tego typu. Widzowie mogą się także spodziewać licznych gości, którzy swoją obecnością podkreślą wagę obchodów.
80 lat działalności Groteski to historia, która przenika życie kilku pokoleń. To tutaj wychowywali się dawni widzowie, potem ich dzieci, a dziś – jak zauważono w rozmowie – wkrótce również wnuki. Wspólne świętowanie jubileuszu ma więc wymiar nie tylko artystyczny, ale i społeczny. Groteska pozostaje miejscem, które buduje międzypokoleniową więź poprzez teatr formy i teatr lalki.
(Cała rozmowa do posłuchania)
80 lat działalności Groteski to historia, która przenika życie kilku pokoleń. To tutaj wychowywali się dawni widzowie, potem ich dzieci, a dziś – jak zauważono w rozmowie – wkrótce również wnuki. Wspólne świętowanie jubileuszu ma więc wymiar nie tylko artystyczny, ale i społeczny. Groteska pozostaje miejscem, które buduje międzypokoleniową więź poprzez teatr formy i teatr lalki.