Do słów. Czterogłos romantyczny

Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz
Piątek, 2022.05.27 11:07 ( Edytowany Piątek, 2022.05.27 11:08 )

Wiele lat temu Henryk Mikołaj Górecki powiedział mi w wywiadzie, że po nas nie pozostanie nic, tylko poezja. A gdy zapytałam go co będzie z muzyką, odpowiedział, że muzyka też pozostanie bo to pewien rodzaj poezji. Nie wiem, czy kompozytor miał rację, że po nas nic nie pozostanie, ale na pewno nie mylił się co do poezji i muzyki, które przecież pochodzą z jednego źródła – z mowy, a więc z języka.

Fot. Agnieszka Wójtowicz

Koncert Chóru Polskiego Radia w Krakowie, który odbył się w 19 maja w foyer Teatru Słowackiego, był przykładem takiej właśnie szeroko rozumianej poezji. Zatytułowany „Do słów. Czterogłos romantyczny” pokazał nie tylko ścisłe związki muzyki ze słowem, ale także udowodnił że romantyczne strofy mogą być inspirujące dla współczesnych twórców i że połączenie dawnego języka poezji ze współczesnym warsztatem kompozytorskim może brzmieć fascynująco.

Czworo kompozytorów: Joanna Wnuk-Nazarowa („Dziewczyna” Leśmiana), Paweł Łukaszewski (pieśni Norwida), Piotr Tabakiernik (liryki Zygmunta Krasińskiego) oraz Szymon Godziemba-Trytek („Sonety krymskie” Mickiewicza) zdecydowało się skomponować do słów romantycznych poetów. Niektórzy pewnie zapytają, co w tym gronie robi młodopolski Leśmian? Dla kompozytorki, o czym zresztą powiedziała przed koncertem, poeta ten należący do formacji kulturowej Młodej Polski, był zwrócony w stronę romantycznej tradycji , o czym mogą świadczyć choćby jego ballady, takie jak np. „Dusiołek” czy wykorzystana do utworu muzycznego „Dziewczyna”.

Chór z wielką energią poprowadziła Maria Piotrowska-Bogalecka, a do artystów śpiewaków dołączali według życzeń kompozytorów także muzycy: Karolina Stalmachowska – obój, Magdalena Duś – fortepian, Rafał Tyliba – krotale. Tym koncertem Chór Polskiego Radia włączył się w ogólnopolską dyskusję o romantyzmie, która przetacza się przez różne dziedziny sztuki, co ma związek z ogłoszeniem przez sejm Roku Romantyzmu 2022. Powodem artystycznej dyskusji jest przypadające 200-lecie od pierwszego wydania „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza, które nie tylko stało się manifestem romantyzmu, ale także ugruntowało sposób patrzenia na świat, tkwiący w nas do dziś. Wszyscy jesteśmy w pewien sposób ukształtowani przez romantyzm. I tego się wyprzeć nie możemy.

Patrząc na zestaw twórców, których utwory zabrzmiały zastanawiałam się co ich łączy, mimo różnic pokoleniowych, czy doświadczeń artystycznych. Przede wszystkim to, że odpowiedzieli na zamówienie kompozytorskie złożone przez Marię Piotrowska-Bogalecka; zdecydowali się napisać, podjąć dość trudne wyzwanie zmierzenia się z poezja sprzed lat. Zauważyłam też, że wszyscy byli lub są nadal związani z uczelniami muzycznymi, a każdy z nich operuje nowoczesnym warsztatem kompozytorskim, choć jakże innym.

Dla mnie podstawowym pytaniem tego wieczoru było: czy i w jaki sposób można romantyzm połączyć ze współczesnością? Okazuje się, że można i to połączenie wypada całkiem dobrze.

Najmniej zaskakujący był Paweł Łukaszewski, najbardziej utytułowany z tej grupy, który jest też twórcą najbardziej zachowawczym. W jego muzycznym Norwidzie klasyczna szkoła prowadzenia głosów jest bardzo słyszalna. Pozostali eksperymentują, idą własnymi ścieżkami. Np. Piotr Tabakiernik w swoim Krasińskim „niebieska linia” zastosował bardzo intensywne powtórzenia, jakby chciał dobitnie wskazać na treść; nie brakowało u niego np. mikrotonowości, która jak mówił przed spotkaniem „jest łatwa do osiągnięcia w zespole chóralnym, bo wokalista jest instrumentem o nierównomiernej temperacji”; zaskoczyło też szeleszczenie kartkami partytury, co stanowiło ciekawy efekt. Utwór Joanny Wnuk-Nazarowej do słów Leśmiana został napisany na 12 głosów. Praktycznie nie ma w nim czystych akordów durowych czy molowych, ich barwy są przybrudzone, co jak mówiła kompozytorka „daje wrażenie bitonalności”. Było to trudne śpiewanie dla artystów, ale efekty były wspaniałe.

Z wszystkich twórców tylko Szymon Godziemba-Trytek w swoim Mickiewiczu zdecydował się na wykorzystanie chóru a cappella, pozostali kompozytorzy sięgnęli po pojedyncze instrumenty, które w różny sposób wykorzystywali, dopełniając kompozycję chóralną: Piotr Tabakiernik sięgnął po krotale, Joanna Wnuk-Nazarowa – po obój, Paweł Łukaszewski – po fortepian.

Zawsze będę powtarzać, że muzyka naszych czasów powinna nas bardzo interesować. Wspaniale, że znamy dobrze Bacha i Mozarta, że kochamy się w Beethovenie czy Szymanowskim, ale fatalnie, że nie potrafimy wymienić choćby kilku kompozytorów, którzy tworzą tu i teraz, obok nas. Nie znamy ich nazwisk, a co dopiero twórczości. Z tej perspektywy patrząc, każdy koncert utworów najnowszych jest pewnego rodzaju informacją o naszym świecie, o naszych czasach. Informacją niezwykle cenną, którą powinniśmy poznać i do czego zawsze gorąco zachęcam.

Koncert Chóru Polskiego Radia zabrzmiał wcześniej w Katowicach, a niebawem artyści wyjadą z tym programem m.in. na Litwę i do Irlandii.

Autor:

Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Do słów. Czterogłos romantyczny

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Kolejka gondolowa na Malnik? Muszyna znów szuka inwestora

Reprezentacja Polski w blind-footballu przegrywa z Hiszpanią

Uważaj, jak płacisz za postój w strefie. Miasto rozwiązało umowę z operatorem płatności mobilnych

Czy rząd oddał granice "samozwańczym watażkom"? "Pora przestać się wygłupiać i zacząć wreszcie rządzić"

Sztuczna inteligencja nie zastąpi pracowników fizycznych

Nie tylko Giewont i Morskie Oko. Nikoletta Kula odkrywa Tatry na nowo!

Podgórskie Letnie Koncerty

Pożar lasu w powiecie olkuskim, nie żyje jedna osoba

Mistrzostwa Krakowa w koszykówce 3x3 – uliczna koszykówka w rytmie miasta.

Nie ma dobrych i złych relacji. Są tylko te, które nas karmią albo nie

Nie tylko Giewont i Morskie Oko. Nikoletta Kula odkrywa Tatry na nowo!

Nie ma dobrych i złych relacji. Są tylko te, które nas karmią albo nie

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Do słów. Czterogłos romantyczny

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Kolejka gondolowa na Malnik? Muszyna znów szuka inwestora

Reprezentacja Polski w blind-footballu przegrywa z Hiszpanią

Uważaj, jak płacisz za postój w strefie. Miasto rozwiązało umowę z operatorem płatności mobilnych

Czy rząd oddał granice "samozwańczym watażkom"? "Pora przestać się wygłupiać i zacząć wreszcie rządzić"

Sztuczna inteligencja nie zastąpi pracowników fizycznych

Nie tylko Giewont i Morskie Oko. Nikoletta Kula odkrywa Tatry na nowo!

Podgórskie Letnie Koncerty

Pożar lasu w powiecie olkuskim, nie żyje jedna osoba

Mistrzostwa Krakowa w koszykówce 3x3 – uliczna koszykówka w rytmie miasta.

Nie ma dobrych i złych relacji. Są tylko te, które nas karmią albo nie

Nie tylko Giewont i Morskie Oko. Nikoletta Kula odkrywa Tatry na nowo!

Nie ma dobrych i złych relacji. Są tylko te, które nas karmią albo nie

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię