Dziś soczelnik, czyli prawosławna Wigilia. Obchodzi ją także wielu innych chrześcijan Kościołów wschodnich, między innymi staroobrzędowcy. Świętuje także część grekokatolików.
Dla wiernych korzystających z kalendarza juliańskiego Wigilia wypada trzynaście dni później niż dla katolików, którzy używają kalendarza gregoriańskiego.
Dziś kończy się czterdziestodniowy post. Wigilia wygląda tak samo jak u katolików. Stół jest równie suto zastawiony - mówi ksiądz Doroteusz Sawicki, dyrektor Prawosławnego Metropolitalnego Ośrodka Miłosierdzia Eleos.
Oprócz słodkiej kutii, świąteczny jadłospis jest podobny do katolickiego. Jest wiele dań rybnych, barszcz, kapusta. Przy stole jest też wolne miejsce. Od lat prawosławni stawiają tu świece Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom.
Prawosławną wieczerzę wigilijną zaczyna podzielenie się prosforą zamiast opłatkiem - wyjaśnia ksiądz Doroteusz Sawicki. Prosfora to chleb, który wierni mogą wziąć z cerkwi. Kształt przypomina bardziej bułeczkę, na której odciśnięty jest na przykład znak krzyża. Prosforą dzieli się podczas składania życzeń.
Gdy zakończy się uroczysta kolacja, prawosławni idą do cerkwi na nocne czuwanie, które zaczyna się o północy i trwa kilka godzin. W czasie uroczystej liturgii, która jest odpowiednikiem pasterki, adoruje się ikonę Narodzenia Pańskiego.
Nie ma dokładnych danych o liczbie prawosławnych w Polsce. Główny Urząd Statystyczny podaje, że w ostatnim spisie powszechnym przynależność do tego Kościoła potwierdziło w Polsce 156 tysięcy osób. Dane te uznawane są jednak przez zwierzchników Cerkwii za niepełne. Duchowni mówią o 600 tysiącach wiernych. Połowa z nich mieszka na północnym-wschodzie.
-------------------
Prezydent Andrzej Duda złożył w sobotę życzenia wiernym chrześcijańskich Kościołów wschodnich. Przekazał "życzenia pokoju" oraz "trwałej i głębokiej nadziei" płynącej z Narodzenia Chrystusa w Betlejem.
"Z okazji Święta Bożego Narodzenia wszystkim wiernym chrześcijańskich Kościołów wschodnich życzę wiele radości, która wiąże się z rodzinnym przeżywaniem tego szczególnego czasu" - napisał prezydent. Przekazał "życzenia pokoju oraz trwałej i głębokiej nadziei płynącej z Narodzenia Chrystusa w Betlejem".
Andrzej Duda podkreślił, że Święta Narodzenia Pańskiego "wprowadzają w tajemnicę wiary, w atmosferę przepełnioną poczuciem wspólnoty". "Oby w rozpoczynającym się roku zawsze towarzyszyła państwu świadomość bliskości, szczęścia w rodzinie, a także życiowego zadowolenia" - wskazał.
Prezydent nawiązał też do obchodzonego w tym roku stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. "Niech ten wyjątkowy rok, w którym świętujemy stulecie odzyskania niepodległości, będzie dla państwa pomyślny, pełen satysfakcji osobistej i zawodowej, stanowiąc również okazję do refleksji nad dobrem naszej wspólnej Ojczyzny – Rzeczypospolitej" - napisał Andrzej Duda.
Premier Mateusz Morawiecki złożył wiernym obrządków wschodnich życzenia z okazji Bożego Narodzenia.
Nagranie z życzeniami premiera zostało opublikowane na Twitterze i na stronie Kancelarii Premiera.
"Chrystos sia rażdaje - Chrystus się rodzi. Wszystkim naszym współbraciom, rodakom, członkom Kościoła Wschodniego, prawosławnym i grekokatolikom, chciałbym złożyć najserdeczniejsze życzenia pełnych radości świąt Bożego Narodzenia" - powiedział szef rządu.
Dodał, że polskie cerkwie leżą nie tylko w najpiękniejszych miejscach, regionach naszego kraju, ale stanowią też "nieodzowną, kluczową część naszej kultury". "Wzbogacają naszą kulturę i naszą narodową, państwową tożsamość. A dzielenie się prosforą przy wigilijnym stole i modlitwa przy ikonach, jest tak samo ważna i tak samo piękna, jak dzielenie się opłatkiem i modlitwa przy bożonarodzeniowej szopce" - podkreślił.
"A muszę się też przyznać, że kutia jest od blisko 50 lat moją ulubioną potrawą i jednym z najbardziej smakowitych dań Bożego Narodzenia" - dodał Morawiecki. Dołączył też do życzeń świątecznych, życzenia na 2018 rok.
IAR/PAP/bp