Czy “Oppenheimer” zgarnie wszystko? | Studio Oscarowe 2024

Tegoroczna lista nominacji do najgłośniejszej w świecie kina nagrody zaskakuje z wielu powodów. To bezsprzecznie jedna z lepszych - mając na uwadze poziom artystyczny wyróżnionych tytułów - oscarowych odsłon ostatnich lat. Wśród produkcji walczących o nagrodę za najlepszy film znajdziemy aż trzy obrazy wyreżyserowane przez kobiety, dwa będące owocem reżyserskiej pracy debiutantów, w końcu trzy obrazy odznaczające się istotnymi akcentami europejskimi (jeden z nich jest  w pełni francuską produkcją). W Studiu Oscarowym zastanawiamy się, czy Oscary są nagrodą amerykańską, czy międzynarodową, a także nad tym czy wciąż możemy mówić o oscarowym prestiżu. 

Mądrze jest pamiętać, że festiwale filmowe które utożsamiają się z ambitnym kinem są  tak samo okropnym przemysłem filmowym, w którym market i czerwony dywan są ważniejsze, niż pokazy filmowe. W związku z tym nie ma sensu oddawać się tradycyjnej, pokutującej dychotomii dostrzegającej z jednej strony „straszne komercyjne amerykańskie kino” a z drugiej „wielce ambitne kino europejskie”. To jest po prostu nieprawda. Pytanie o Oscary, to pytanie o kino.

- mówili(-ły) w trakcie audycji eksperci (-tki).

Wśród podcastów Magazynu Filmowego na stronie internetowej Radia Kraków Kultura znaleźć można rozmowy dotyczące większości tegorocznych nominacji Oscarowych. Poniżej załączamy ich listę. 

"BIEDNE ISTOTY" Yorgosa Lanthimosa | Rozmowa z Małgorzatą Radkiewicz

Jedni powiedzą, że to „Kandyd” na miarę XXI wieku, inni oburzą się i wskażą, że to dzieło, które uchybia kobiecej godności. „Biedne istoty” Yorgosa Lanthimosa to dotychczas bez wątpienia najbardziej kontrowersyjny film roku. Odważny język splata się tutaj z maestrią realizacyjną: zbudowane od początku do końca plany bez interwencji CGI, wymyślne stroje i aktorstwo najwyższej próby. Emma Stone, Mark Ruffalo czy Willem Dafoe stworzyli kreacje, które pozostają przed oczyma jeszcze długo po zakończeniu seansu. Wszystko to przyniosło „Biednym istotom” Złotego Lwa, dwa Złote Globy i jedenaście nominacji do Oscarów. Czy jednak świat wykreowany przez Lanthimosa jest spójny? Jaką funkcję odgrywa w filmie seks? Czy możemy mówić o „Biednych istotach” jak o zwariowanym eseju o tematyce emancypacyjnej i feministycznej? Gościnią Tadeusza Marka była prof. Małgorzata Radkiewicz (UJ) - filmoznawczyni od lat tropiąca kobiece wątki na dużym ekranie. Posłuchaj rozmowy tutaj.

"OPPENHEIMER" Christophera Nolana | Rozmowa z Wojciechem Tutajem

Zachwyt najnowszym filmowym dzieckiem Nolana miesza się z zawodem. Bo z pompą, lecz nie dość głęboko. Bo z świetny montaż, lecz sceny jakby za krótkie i portrety psychologiczne bohaterów zatrzymują się na poziomie pierwszej warstwy farby. W Magazynie Filmowym rozkładamy kinowy hit na czynniki pierwsze. Posłuchaj.

"BARBIE" Grety Gerwig | Rozmowa z Dianą Dąbrowską

Produkcja z gwiazdorską obsadą (Margot Robbie, Ryan Gosling i in.) byłą bez wątpienia jednym z najgłośniejszych kinowych tytułów lata 2023. Oto Barbie - model: "stereotypowa" - zaczyna pewnego dnia dostrzegać niepokojące symptomy. Zimna woda pod prysznicem, cellulit, płaskostopie i... refleksje dotyczące śmierci. Wszystko to sprawia, że główna bohaterka musi na chwilę opuścić Barbie World i udać się do „prawdziwego świata”. Naiwnym, kto sądzi, że to wyłącznie kolejna familijna komedia. Co zatem skrywa, nakreślona przez Gerwig oraz współscenarzystę Noaha Baumbacha opowieść, pod tonami plastikowego różu? Posłuchaj rozmowy.

"CZAS KRWAWEGO KSIĘŻYCA" Martina Scorsese | Rozmowa z Martą Stańczyk

Ile jest Scorsezego w najnowszym Scorsesem? Trzy i półgodzinny film amerykańskiego reżysera to dla jednych epickie dzieło, które obnaża grzechy białego człowieka, dla innych nie do końca udana fuzja wielu pomysłów. "Czas krwawego księżyca" przenosi nas do Oklahomy lat 20. XX wieku. Tam mieszkało jedno z najbogatszych społeczeństw (o ile nie najbogatsze!) na świecie. Mowa o plemieniu Osedżów, które wzbogaciło się na prawach do eksploatacji zalegającej w tamtejszej glebie ropy. To seria tajemniczych, niewyjaśnionych zabójstw przedstawicielek i przedstawicieli plemienia, do których dochodziło w pierwszej połowie dwudziestego stulecia, stało się przyczynkiem do powstania FBI. I to właśnie narodziny instytucji miały stanowić rdzeń narracyjny najnowszej produkcji Scorsesego. Sprawy potoczyły się jednak nieco inaczej i biograficzny film kryminalny stał się fuzją kina biograficznego, gangsterskiego i dramatu psychologicznego. Czy to dobrze? Posłuchaj.

"PRZESILENIE ZIMOWE" Alexandra Payne'a | Rozmowa z Pawłem Mossakowskim

Film świąteczny z nominacją do Oscara? Najnowsza produkcja w reżyserii Alexandra Payne'a kreśli bowiem przed nami - w istocie - obraz mroźnych grudniowych dni roku 1970. Mimo to, amerykańska premiera filmu odbyła się w sierpniu, polska zaś w styczniu. Payne dekonstruuje część schematów, które kojarzymy z kiczowatymi produkcjami bożonarodzeniowymi. Jednak jak to się stało, że pomimo pewnej fabularnej przewidywalności "Przesilenie zimowe", stylizowane na film rodem z lat 70., uznany został przez widzów i krytykę za jeden z najlepszych tytułów minionego roku? Posłuchaj rozmowy.

"STREFA INTERESÓW" Jonathana Glazera | Rozmowa z Anną Piskorską

"Takiego filmu o zagładzie jeszcze nie było!" - czytamy tu i ówdzie o najnowszym filmie Jonathana Glazera. Pytanie jednak czy "Strefa interesów" jest filmem wyłącznie o rodzinie komendanta obozu Auschwitz-Birkenau? Na ile uzasadnione są interpretacje sugerujące analogię ukazywanych przez Brytyjczyka schematów istniejących w życiu nazistowskich oprawców do współczesnej cywilizacji? Co "Strefa interesów" mówi na temat zła? Posłuchaj rozmowy.

"MAESTRO" Bradleya Coopera | Rozmowa z Mateuszem Borkowskim

Leonard Bernstein, słynny amerykański dyrygent i kompozytor, stał się głównym bohaterem najnowszego filmu Bradley'a Coopera. Nominowany do Oscarów aż w siedmiu kategoriach "Maestro" już przed oficjalną premierą wzbudził znaczne kontrowersje. Krytyka przyjęła najnowsze filmowe dziecko Coopera chłodno, wskazując na eklektyczność narracji oraz powierzchowność portretu artysty. Zgodnie docenia się jednak maestrię aktorską, którą w roli Felicii Montealegre Cohn Bernstein zaprezentowała Carey Mulligan. Rozmowa o "Maestro" jest dobrym pretekstem do szerszej dyskusji na temat obecności świat muzyki klasycznej na kinowym ekranie. Trudno zbagatelizować fakt, że nie dalej, jak w zeszłym roku dyskutowaliśmy przed wielką galą o innej dyrygentce - choć fikcyjnej, niezwykle oddziałującej na wrażliwość widowni - Lydii Tár. Posłuchaj rozmowy.

"ANATOMIA UPADKU" Justine Triet | Rozmowa z Jakubem Majmurkiem

Była Złota Palma, dwa Złote Globy, teraz czekamy na owoce pięciu nominacji do Oscarów. "Anatomia upadku" - najnowszy film francuskiej reżyserki Justine Triet - jest nie tylko trzymającym w napięciu thrillerem, ale także kompleksowym namysłem nad problemem prawdy, tej w procesie sądowym i tej w życiu. To także wnikliwy portret małżeństwa w rozkładzie. Gdyby jednak z dystansu spojrzeć na proponowane przez twórców wątki: tajemnicza śmierć, małżeński konflikt, rezolutne dziecko, z łatwością można by nabrać obaw, że oto czeka na nas schematyczna opowieść, której rozwiązanie widzieliśmy już tysiące razy. Co jednak przesądziło o tym, że francuski kandydat do Oscara pozostaje w myślach jeszcze długo po zakończeniu seansu? Posłuchaj rozmowy.

"POPRZEDNIE ŻYCIE" Celine Song | Rozmowa z Anną Piskorską

Najnowszy i debiutancki zarazem film Celine Song można byłoby sprawnie włożyć do dobrze znanego worka z etykietą: melodramat. Jednak nie jest to schematyczny, miłosny wyciskacz łez, mimo iż z dobrze znanymi schematami ochoczo pogrywa. Wszystko zaczyna się od dziecięcego zauroczenia, które powraca do życia głównych bohaterów po dwunastu latach. W końcu zaś przyczynia się do powstania osobliwego miłosnego trójkąta. Jednak "Poprzednie życie" nie jest jedynie opowieścią o miłości. To także filmowa refleksja nad kreowaniem swojej tożsamości, wpływem kultury na osobiste życie człowieka, przede wszystkim zaś nad otwartością, pozwalającą przyjmować ze spokojem wszystkie emocje, które przygotował dla nas los. Posłuchaj rozmowy.

"POKÓJ NAUCZYCIELSKI" Ilkera Çataka | Rozmowa z Johannesem Dunckerem

Tytuł, którego obecności na oscarowej liście nie spodziewali się nawet sami twórcy. Wielu mówi jednak, że bezpodstawnie. "Pokój nauczycielski" Ilkera Çataka nagrodzony już dwukrotnie na Berlinale wzbudził bowiem istotne zainteresowanie świata filmowego. A oto świat, do którego zapraszają nas twórcy. Szkoła podstawowa, w której dochodzić zaczyna do incydentów drobnych kradzieży. W odpowiedzi na nie pojawia się strategia “Zero tolerancji”, a podejrzani stają się nie tylko uczniowie, ale także pracownicy szkoły. Władza instytucjonalna i stosunki na niej oparte stały się w "Pokoju nauczycielskim" trafną metaforą stosunków we współczesnych demokracjach. Tadeusz Marek rozmawia ze współscenarzystą filmu Johannesem Dunckerem. Posłuchaj rozmowy.