Kazimierz Kord. Brzmienie dzwonu się nie kończy

Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz
Wtorek, 2021.06.01 07:13 ( Edytowany Wtorek, 2021.06.01 07:44 )

Należał do tych dyrygentów, którzy doskonale potrafili oddać w prezentowanej muzyce intencje kompozytorów; niemal niczym twórca współodczuwał utwór. Miał idealne wyczucie proporcji prezentowanych dzieł, a do tego umiał wydobyć wiele muzycznych niuansów. I to z każdego zespołu! Pod jego batutą nawet orkiestry uważane za słabe brzmiały zawsze zaskakująco dobrze. Miał w sobie to niezwykle coś, co sprawiało, że został dostrzeżony i otrzymał propozycję pracy od największych, w tym od Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Co ciekawe do dziś pozostaje jedynym polskim dyrygentem, który przez sześć sezonów pracował na tej pierwszej scenie operowej świata, dyrygując w sumie 64 spektaklami, z których wiele przygotował muzycznie.

Fot: screenshot z YouTube

Kazimierz Kord rocznik 1930, zmarł 29 kwietnia tego roku. W sobotę, 12 czerwca, odbędzie się jego pogrzeb, podczas którego pożegna go muzyczny świat. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że wraz z jego śmiercią kończy się pewna epoka. „Zajął wyjątkowe miejsce w historii muzyki i na zawsze pozostanie dumą kultury narodowej” – pisał w nekrologu Waldemar Dąbrowski. „Zapamiętamy Maestro jako oddanego i niezawodnego Przyjaciela” – czytamy w nekrologu podpisanym Zofia i Antoni Wit.

Kazimierz Kord był legendarnym dyrygentem, który na początku swojej kariery związany był z Krakowem. Wiele zrobił dla muzyki symfonicznej i operowej, w Krakowie, w Polce i na świecie. Warto przypomnieć tę postać, bo sztuka dyrygowania, jest szalenie ulotna i szybko zapominamy o wielkich mistrzach. A powinniśmy pamiętać.

Niektórzy powiedzą, że miał szczęście, że znalazł się we właściwym miejscu i czasie. Ale Kazimierz Kord był na to szczęście przygotowany. Edukację rozpoczął w Liceum Muzycznym w Katowicach (gdzie fortepian kończył u prof. Markiewiczówny), a potem pojechał na sześcioletnie studia do Leningradu. Chciał studiować dyrygenturę, ale trafił do klasy fortepianu do Wladimira Nilsena, gdyż przekonano go, że uczyć się dyrygentury nie może, skoro jeszcze nic nie umie. A później była krakowska PWSM i już dyrygentura pod kierunkiem Artura Malawskiego i Witolda Krzemieńskiego. Pierwszy poważny jego zawodowy start, miał miejsce w Krakowie, gdzie w latach 60. został dyrektorem Opery Krakowskiej i przez siedem sezonów zrobił dla Krakowa bardzo wiele. Wówczas premiery na tej scenie – a przygotował ich ponad 30 – należały do najciekawszych w Polsce.

Pamiętam z kilku wywiadów, jakie miałam okazję przeprowadzić z Kazimierzem Kordem, że ten czas w Krakowie bardzo sobie cenił. Mówił mi: „Był to dla mnie bardzo interesujący i szalenie ważny okres w życiu. Na szczęście nie tylko w moim życiu był to ważny czas, ale także w życiu Opery Krakowskiej. I – choć to może nie skromnie zabrzmi – był to okres bardzo udany”.

Dziś trudno uwierzyć, że ten wówczas zaledwie 32-letni dyrektor stworzył tak świetny teatr w Krakowie. Zaczął od „Don Kichota”, do pracy, nad którym udało mu się namówić Tadeusza Kantora, malarza i reżysera, twórcę Teatru Cricot 2. Okazało się to rewelacją. Jak pojawiały się sceny z wiatrakami czy śmierci Don Kichota publiczność biła brawa. Do dziś starsi mieszkańcy miasta wspominają to przedstawienie.

Kazimierz Kord potrafił pozyskać dla krakowskiej instytucji świetnych artystów: wybitnych scenografów: Andrzeja Majewskiego, Kazimierza Wiśniaka, Krystynę Zachwatowicz, która zrobiła wspaniałą „Madame Butterfly”, a także Józefa Szajnę, który wraz z nim zrealizował „Fausta”. Powstało wtedy dużo przedstawień do dziś należących do najlepszych osiągnięć artystycznych Opery Krakowskiej.

Kraków stał się też dla niego drogą w wielki świat. I jak twierdził był to przypadek. Mówił mi: „Do Krakowa przyjechali Niemcy, aby zrobić reportaż, o tym jak wygląda życie w Polsce. A co robi Niemiec, jak ma wolny czas, w niedzielę? Idzie do Opery. I tak ekipa trafiła na moje przedstawienia Fausta. Już po pierwszym akcie przyszli do mnie z pytaniem, czy mogą nakręcić fragmenty. Kiedy wyemitowali reportaż w niemieckiej telewizji, dostałem zaproszenie z monachijskiego teatru, aby przyjechać i reżyserować. Ale ponieważ nie jestem reżyserem, tylko dyrygentem, to zaproponowałem przygotowanie muzyczne Damy pikowej. I tak to się zaczęło. Na moim przedstawieniu w Niemczech był przedstawiciel z Metropolitan Opera. Zobaczył mnie za pulpitem, i nie przyszedł do mnie po spektaklu, tylko od razu przysłał mi zaproszenie do Nowego Jorku, także na przygotowanie Damy pikowej. Pojechałem i był to mój początek współpracy z tą sceną.”

Przez 4 lata był szefem Wielkiej Orkiestry Polskiego Radia w Katowicach, występował na wielu słynnych scenach i estradach m.in. w Covent Garden w Londynie, szefował przez sześć lat orkiestrze symfonicznej w Baden-Baden. Ale najdłużej związany był z Filharmonią Narodową. To była jego orkiestra. Przez 24 lata pracował z tym zespołem, odciskając na nim artystyczne piętno. Nadał tej orkiestrze kształt i wspaniałe brzmienie. Występował z nią na wielu kontynentach. Akompaniował z tym zespołem także uczestnikom Konkursów Chopinowskich. Obserwowałam to wielokrotnie, będąc sprawozdawcą tego konkursu. Warto przypomnieć, że Kazimierz Kord był przewodniczącym jury w 1980 roku, a więc w tym konkursie, gdzie Ivo Pogorelić nie przeszedł do finału a Martha Argerich na znak protestu, wyjechała obrażona z Warszawy.

Należał do tych, którzy byli dyskretni. Prywatne sprawy zachowywał dla siebie, nie epatował emocjami. Wiedział, kiedy odejść. Mimo że namawiano go, by doczekał jubileuszu 25-lecia w Filharmonii Narodowej, nie zgodził się i zrezygnował po 24 latach z piastowanego stanowiska. Co więcej, wprowadził swojego następcę – Antoniego Wita – i zrobił to po mistrzowsku, z wielką kulturą. Jak na warunki polskie była to zmiana modelowa.

Ponad dwa lata temu Kazimierz Kord wydał w Polskim Wydawnictwie Muzycznym książkę „Epizody”. Nie jest to biografia, a raczej jego wspomnienia z ważnych zawodowych chwil oraz przemyślenia związane z uprawianiem zawodu dyrygenta. Autor tłumaczył we wstępie, że zdecydował się napisać książkę, nie tylko aby zostawić po sobie ślad, lecz także, aby lepiej zrozumieć swój zawód. „Epizody” to dla mnie piękna opowieść o ciągłych podróżach i pracy ze śpiewakami, instrumentalistami, kompozytorami, reżyserami. O spotkaniach, fascynacji muzyką i o dążeniu do perfekcji.

Ale teraz po śmierci autora, jego słowa nabierają trochę innego znaczenia. Zwłaszcza inaczej brzmi ostatni rozdział „Dzwony”, będący wspomnieniem z dzieciństwa, kiedy w Mogile pod Krakowem grywał w kościele na organach. I właśnie tam pierwszy raz wsłuchiwał się w dzwony „bo przecież brzmienie dzwonu nigdy się nie kończy, ono zawsze trwa”. To ostatnie zdanie książki, w iście Hemingway’owskim wydźwięku staje się dziś symboliczne.

„Brzmienie dzwonu nigdy się nie kończy, ono zawsze trwa”, zwłaszcza że pozostała muzyka i pozostały słowa. Będziemy pamiętali: Kazimierz Kord 1930-2021.

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Kazimierz Kord. Brzmienie dzwonu się nie kończy

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Coraz mniej nowosądeczan. Przed władzami miasta trudne decyzje

Dezinformacja. "Mamy w Polsce, wśród znanych polityków, rosyjską i białoruską agenturę wpływu"

Polscy hokeiści z pierwszą porażką na MŚ dywizji 1A

Nie ma już utrudnień na Zakopiance w Mogilanach

Radni chcą połączenia dwóch krakowskich szkół, rodzice i uczniowie protestują

Premiera nowego muralu Mikołaja Rejsa już 7 maja!

Koniec utrudnień po wypadku na A4

Półfinał dla Igi! Polka wygrała z Madison Keys w Madrycie

Zwolnienie lekarskie online – jak otrzymać L4 przez internet szybko i legalnie?

Jak zabrać się za zwalczanie moli spożywczych? Odpowiadamy!

Prof. Hubert Huras: „Decyzja o zakończeniu ciąży musi być podejmowana w zgodzie z pacjentką"

Uchwała ws. opłaty miejscowej w Zakopanem nieważna. Ale burmistrz nakazał pobieranie daniny

„W szerokim kadrze”. W Bunkrze Sztuki największa od lat wystawa komiksu

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Kazimierz Kord. Brzmienie dzwonu się nie kończy

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Coraz mniej nowosądeczan. Przed władzami miasta trudne decyzje

Dezinformacja. "Mamy w Polsce, wśród znanych polityków, rosyjską i białoruską agenturę wpływu"

Polscy hokeiści z pierwszą porażką na MŚ dywizji 1A

Nie ma już utrudnień na Zakopiance w Mogilanach

Radni chcą połączenia dwóch krakowskich szkół, rodzice i uczniowie protestują

Premiera nowego muralu Mikołaja Rejsa już 7 maja!

Koniec utrudnień po wypadku na A4

Półfinał dla Igi! Polka wygrała z Madison Keys w Madrycie

Zwolnienie lekarskie online – jak otrzymać L4 przez internet szybko i legalnie?

Jak zabrać się za zwalczanie moli spożywczych? Odpowiadamy!

Prof. Hubert Huras: „Decyzja o zakończeniu ciąży musi być podejmowana w zgodzie z pacjentką"

Uchwała ws. opłaty miejscowej w Zakopanem nieważna. Ale burmistrz nakazał pobieranie daniny

„W szerokim kadrze”. W Bunkrze Sztuki największa od lat wystawa komiksu

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię