Ani jedno założenie dworskie nie dochowało się do naszych czasów w całości. Nie ma centrum badań i dokumentacji historii ziemiaństwa i ich siedzib oraz obyczajów. O ziemiaństwie polskim w XX wieku w kole kultury 24 stycznia Jolanta Drużyńska rozmawiała z dr Agnieszką Łuczak, naczelnikiem Biura Edukacji Narodowej IPN w Poznaniu, kuratorką wystawy "Europa w rodzinie. Ziemiaństwo polskie w XX wieku " i dr Marcinem Chorązkim z krakowskiego oddziału IPN
Ziemiaństwo należało do tradycyjnych elit polskiego społeczeństwa i współtworzyło krajobraz polskiej wsi do 1945 r. Charakteryzowało się nie tylko etosem opartym na uniwersalnych wartościach chrześcijańskich, czy też przywiązaniem do ziemi, ale także rozlicznymi koneksjami rodzinnymi i towarzyskimi w całej Europie.
Po zakończeniu II wojny światowej i wywłaszczeniu ziemian przez władze komunistyczne na podstawie dekretu PKWN z 6 września 1944 r. przedstawiciele tej grupy znaleźli w wielu przypadkach w krytycznym położeniu. Część spośród nich została w kraju i weszła w skład inteligencji, inni wyemigrowali i znaleźli się na różnych kontynentach. Obecnie tradycja ziemiańska jest kultywowana przez członków Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego na terenie całego kraju i za granicą.
Z wystawy "Europa w rodzinie.Ziemiaństwo polskie w XX wieku" Fot. JD
W Pałacu Sztuki w Krakowie Wystawa "Europa w rodzinie. Ziemianstwo polskie w XX wieku" prezentowana styczeń /luty 2018. Ekspozycja współorganizowana przez krakowski oddział IPN została przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej i Polskie Towarzystwo Ziemiańskie.
"Wystawa opowiada o polskim ziemiaństwie poprzez historię wybranych kilkunastu rodzin. Autorzy uznali, że tylko konkretne przykłady i konkretni ludzie uświadomią zwiedzającym, że była to grupa społeczna, której przedstawicieli można nazwać elitą, czyli w dzisiejszym rozumieniu tego słowa — lokalnymi liderami. Działania swoje prowadzili na wielu polach: gospodarczym, politycznym, charytatywnym czy kulturalnym. Niemal w każdej rodzinie ziemiańskiej można znaleźć postaci zaangażowane w wydarzenia znane z podręczników historii, postaci, które współtworzyły dzieje Polski i wpływały na ich bieg" (ze wstępu do wystawy)
" Polska jest jedynym krajem Unii Europejskiej, w którym do dziś obowiązują dekrety Stalina z lat 1944 i późniejszych. Nie uchwalono ustawy reprywatyzacyjnej. Zasadniczy element polskiej tożsamości jest w dalszym ciągu niszczony. W 1939 r. było w Polsce prawie 20.000 dworów i pałaców. Z tego 4.000 kresowych zostało odciętych nową granicą. W 2014 r. w rejestrze zabytków NID — 4.823. Na „ziemiach zachodnich — odzyskanych” — 1.823. Spuścizna po polskim ziemiaństwie: dwory, pałace — 3.000. 150 wiejskich dworów i pałaców istniejących w Polsce zachowało walory architektoniczno-historyczne, nawiązujące do stanu oryginalnego. Jest to niecały 1% stanu z 1939 r. ( cyt. za [Maciej Rydel, Zagłada zabytków kultury ziemiańskiej w latach 1945–2015 )
Radio Kraków informuje,
iż od dnia 25 maja 2018 roku wprowadza aktualizację polityki prywatności i zabezpieczeń w zakresie przetwarzania
danych osobowych. Niniejsza informacja ma na celu zapoznanie osoby korzystające z Portalu Radia Kraków oraz
słuchaczy Radia Kraków ze szczegółami stosowanych przez Radio Kraków technologii oraz z przepisami o ochronie
danych osobowych, obowiązujących od dnia 25 maja 2018 roku. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami
zawartymi w Polityce Prywatności.
