Radio Kraków

Wielka Sztuka Małopolski

Zaskakujące sceny w legendzie św. Mikołaja

  • date_range 2018-12-07
W średniowieczu biskup Mikołaj był jednym z najpopularniejszych świętych i czczony był zarówno w Kościele Wschodnim jak i Zachodnim. W Małopolsce poświęcono mu wiele ołtarzy, a szczególnie ciekawe wydają się cykle z nastaw datowanych na 1 połowę XVI wieku: kwatery z ołtarza św. Mikołaja w Rzepienniku Biskupim, kwatery ze skrzydeł z Domaradza (obecnie w Muzeum Narodowym w Krakowie) oraz pojedyncze obrazy znajdujące się w kolekcji Książąt Czartoryskich (MNK). W cyklach tych odnajdziemy przedstawienia, które odnoszą się do zaskakujących epizodów ze średniowiecznej legendy św. Mikołaja. Dlaczego ukazywano go z trzema kulami złota, co opowiadano o jego dzieciństwie i dlaczego w niektórych cyklach pojawiała się scena biczowania figury świętego? Magdalena Łanuszka zaprasza do odkrycia nieznanych scen z legendy św. Mikołaja biskupa, w audycji Wielka Sztuka Małopolski w piątek godz. 18.05.

Z Kujaw do Krakowa

  • date_range 2018-11-30
Ziemia Kujawska to tereny, na których - wedle legend - myszy zjadły Popiela; tam też znajduje się wiele z najstarszych polskich zabytków. Romańskie kolumny w Strzelnie, dekorowane rzeźbionymi personifikacjami cnót i występków, są zabytkiem wyjątkowym w skali Europy, o unikatowości porównywalnej chyba jedynie do Płyty Wiślickiej. Płyta ta zawiera przedstawienia Kazimierza Sprawiedliwego i jego żony Heleny Znojemskiej - a to właśnie ich wnuk, Kazimierz, był od lat trzydziestych XIII wieku księciem kujawskim. Z kolei jego syn, Władysław Łokietek, koronował się na króla Polski i w związku z tym został pochowany w katedrze na Wawelu. Czy możemy zakładać, że Łokietek wyglądał tak, jak jego rzeźbiona postać w krakowskim nagrobku? Skąd wzięła się w Muzeum Narodowym w Krakowie przedromańska czara, znaleziona w początkach XX wieku pod Włocławkiem? Magdalena Łanuszka zaprasza na wyprawę szlakiem zabytków nawiązujących do Ziemi Kujawskiej, w audycji Wielka Sztuka Małopolski w piątek o godz. 18.05.

"Mistrz i Katarzyna"

  • date_range 2018-11-23
Do 27 stycznia 2019 można zwiedzać czasową wystawę w Muzeum Narodowym w Krakowie (w Pałacu biskupa Erazma Ciołka) zatytułowaną "Mistrz i Katarzyna. Hans von Kulmbach i jego dzieła dla Krakowa". Głównym eksponatem są renesansowe tablice poświęcone legendzie św. Katarzyny, które pochodzą z kościoła Mariackiego w Krakowie. Kim był Hans Süss von Kulmbach i dlaczego w XIX wieku starano się ukryć jego norymberskie pochodzenie? Jakie były wojenne losy tablic z kościoła Mariackiego i jakie ciekawostki czekają na zwiedzających wystawę? Magdalena Łanuszka zaprasza do wysłuchania opowieści o zapomnianym już dziś nieco mistrzu i jego dziele dla Krakowa w audycji Wielka Sztuka Małopolski w piątek o godz. 18.05.

Błogosławiony kaleka i dzieła sztuki

  • date_range 2018-11-16
8 listopada 2018 papież Franciszek zatwierdził kult Michała Giedroycia, którego teraz już oficjalnie można nazywać błogosławionym; tymczasem w Krakowie ten piętnastowieczny zakonnik jest czczony jako "błogosławiony" już od stuleci. Co właściwie wiemy o kulawym Michale Giedroyciu, który zmarł w 1485 r. w opinii świętości? Jakie cuda przypisują mu legendy i jakie krakowskie dzieła sztuki powiązane są z tą postacią? Magdalena Łanuszka zaprasza na wyprawę w poszukiwaniu "giedroyciowych" dzieł sztuki do krakowskiego kościoła św. Marka - w programie Wielka Sztuka Małopolski, w piątek o godz. 18.05.

Skargi średniowiecznych skrybów

  • date_range 2018-11-09
Rękopisy średniowieczne należą do najcenniejszych skarbów przechowywanych w bibliotekach i klasztorach - do niedawna księgi te były trudno dostępne, ale dziś coraz więcej z nich jest digitalizowanych i w całości udostępnianych on-line, możemy zatem przeglądać je karta po karcie i doszukiwać się śladów, które pozostawili po sobie ich twórcy sprzed stuleci. Jakie były kolejne etapy produkcji średniowiecznego rękopisu? Jakie notatki zamieszczali w księgach średniowieczni skrybowie i co możemy znaleźć na marginesach niektórych rękopisów? Magdalena Łanuszka zaprasza do wysłuchania ciekawostek o średniowiecznych księgach, m.in. ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, w programie Wielka Sztuka Małopolski w piątek o godz. 18.05.

Król uwieczniony w agonii

  • date_range 2018-11-02
Jednym z najwspanialszych dzieł sztuki późnogotyckiej w Małopolsce jest nagrobek Kazimierza Jagiellończyka (zm. 1492), wykonany przez Wita Stwosza i znajdujący się w Kaplicy Świętokrzyskiej w katedrze na Wawelu. Niezwykle ekspresyjny jest wizerunek króla: monarcha został ukazany w chwili śmierci, z twarzą zniekształconą cierpieniem, a wrażenie to potęguje jeszcze zastosowanie w nagrobku plamistego czerwonego kamienia, sprowadzonego z okolic Salzburga. Jakie wyjątkowe detale Wit Stwosz zamieścił w swoim arcydziele? Jakie inskrypcje kryją się w nagrobku? Czy nad królewskim pochówkiem ciąży klątwa Jagiellończyka? Magdalena Łanuszka zaprasza do wysłuchania kolejnych ciekawostek w audycji Wielka Sztuka Małopolski, w piątek o godz. 18.05.

Sztuka zaklęta w drewnie

  • date_range 2018-10-26
"Widać czarne prawie / bożych ścian modrzewie. / A szparami zapachy się leją / od pajęczyn, kwiatów i drewien. [...] O pajęczyno kolorów! / Bogarodzica Dziewica, / złotem gotycka Maryja..." - tak ponad pół wieku temu pisał Miron Białoszewski w swoim utworze "Stara pieśń na Binnarową". Tematem tego wiersza oraz kolejnej audycji Wielka Sztuka Małopolski jest drewniany kościół w Binarowej koło Biecza, od 2003 r. figurujący na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jakie daty wyryto w różnych częściach tego zabytku i do jakich wydarzeń one się odnoszą? Jakie unikatowe sceny odnajdziemy wśród barokowych malowideł w binarowskiej świątyni? Magdalena Łanuszka zaprasza do wysłuchania kolejnych ciekawostek w programie Wielka Sztuka Małopolski, w piątek o godz. 18.05.

Późnogotycki klejnot na Podkarpaciu

  • date_range 2018-10-19
Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Michała Archanioła w Haczowie niedaleko Krosna to najstarszy, największy i najlepiej zachowany w Europie gotycki kościół drewniany wybudowany w konstrukcji zrębowej. Dziś jest to zabytek na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, ale niewiele brakowało, aby ten skarb został rozebrany - uratowało go w 1955 roku niespodziewane odkrycie późnogotyckich malowideł ściennych, zachowanych we wnętrzu pod warstwami późniejszych przemalowań. Kto i w jakich okolicznościach dokonał tego odkrycia? Jakie niezwykłe przedstawienia znajdziemy wśród odsłoniętych malowideł w Haczowie? Magdalena Łanuszka zaprasza do wysłuchania kolejnych ciekawostek w programie Wielka Sztuka Małopolski w piątek o godz. 18.05.

Nagrobek protoplasty dynastii Jagiellonów

  • date_range 2018-10-12
Jednym z najwspanialszych piętnastowiecznych dzieł sztuki w krakowskiej katedrze jest nagrobek Władysława Jagiełły, stojący pomiędzy filarami oddzielającymi nawę główną od południowej nawy bocznej. Dekoracja nagrobka jest bogata w symboliczne treści, pojawiają się w niej zwierzęta, zapewne odnoszące się do postaci króla: do jego cnót i pozycji społecznej; zaś na bokach tumby ukazano postacie trzymające herby ziemskie. Czy Jagiełło mógł ufundować sobie ten nagrobek jeszcze za życia, i czy jego rzeźbiony wizerunek możemy uznać za ujęcie portretowe? Skąd mógł pochodzić artysta, który wykonał to niezwykłe dzieło? Magdalena Łanuszka zaprasza do wysłuchania kolejnych ciekawostek w audycji Wielka Sztuka Małopolski w piątek o godz. 18.05.

Druga część opowieści o niezwykłym obrazie z katedry na Wawelu

  • date_range 2018-10-05
Chrystus Salvator Mundi (Zbawiciel Świata) w Muzeum Katedralnym na Wawelu to jedyny zachowany w naszych zbiorach późnogotycki obraz na płótnie. Czy jednak dzieło to pochodziło pierwotnie z katedry na Wawelu, jak dotychczas zakładano, czy może przybyło tutaj dopiero w drugiej połowie XVII wieku? Dlaczego właściwie zastosowano w przypadku tego obrazu tak nietypową dla przełomu XV i XVI wieku technikę i kim mógł być fundator, który do niedawna pozostawał niezidentyfikowany? Magdalena Łanuszka opowie o wynikach swoich ostatnich badań nad tym wyjątkowym obrazem w programie Wielka Sztuka Małopolski, w piątek o godz. 18.05.

Najnowsze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię