ZAGADKA REGIONALNA (24.12.)
- A
- A
- A
"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 24.12. 2023 r. WIGILIA
ŻUKOWICE STARE - to wieś w gminie LISIA GÓRA w powiecie tarnowskim.
Tam przed 150. laty w Wigilię Bożego Narodzenia 24.12. 1883 r. urodził się przyszły aktor teatralny i filmowy, pisarz, publicysta, założyciel i dyrektor Teatru "ATENEUM" w Warszawie.
Ukończył szkołę podstawową w TARNOWIE.
Relegowany z tarnowskiego gimnazjum za działalność w postępowej organizacji patriotyczno-radykalnej Promieniści, gdzie wraz z MARIANEM KUKIELEM (1885 -1973) i KAROLEM RADKIEM (1885 - 1937) współtworzył koło tarnowskie.
Początkowo trafił do gimnazjum w JAŚLE.
Maturę złożył eksternistycznie w 1903 r. w gimnazjum w BOCHNI.
Na Uniwersytecie Jagiellońskim studiował prawo, historię sztuki, polonistykę i przyrodę, jednak po dwóch semestrach przerwał studia.
Na utrzymanie zarabiał jako korektor w socjalistycznym dzienniku "NAPRZÓD" wydawanym przez Polską Partię Socjalistyczną.
Jeszcze podczas studiów zaczął interesować się teatrem.
W 1904 r. zaczął występować w Teatrze Ludowym w KRAKOWIE przy ulicy Krowoderskiej.
Zmarł w 1945 r. i spoczął na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Jest dziś patronem stołecznego Teatru "Ateneum" oraz teatrów w ŁODZI i OLSZTYNIE.
Na południu Polski ma ulice w Krakowie, Tarnowie, Oświęcimiu i Tychach.
Proszę podać jego imię i nazwisko.
ADRES INTERNETOWY: [email protected]
do godz. 7.30 dnia 24.12. 20023 r.
UPOMINKI:
tomik " KRAKÓW POEZJI" Jacka Lubarta - Krzysicy i Wojtka Kowalczyka
tomik poezji "WSZECHŚWIAT W NAS" Zbigniewa Mirosławskiego
Almanach Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego O złotą gałązkę jabłoni"
płyta CD "Wracają słowa, wracają dźwięki" 95 lata Radia Kraków".
płyta CD (podwójna) z nagraniami organowymi w polskim kościele Świętych Piotra i Pawła w TBILISI w Gruzji
WANDA ŁOMNICKA - DULAK poetka i regionalistka z PIWNICZNEJ - ZDROJU, członkini Zespołu "DOLINA POPRADU" przypomina zwyczaje Górali Nadpopradzkich związane z dniem WIGILII BOŻEGO NARODZENIA.
Z czego przyrządzano postne potrawy wigilijne, kto podawał do stołu, czy były na nim talerze, dlaczego koń nie otrzymywał wigilijnego jadła i kiedy pojawił się w chatach podłaźnik?
Posłuchaj także wigilijnego wiersza piwniczańskiej poetki !
JOLANTA MARTIS pochodzi z OSTROŁĘKI.
Jest psycholożką i misjonarką świecką.
Wraz z mężem MAXEM i córką KASIĄ od 3 lat mieszka w Żywcu, dokąd przeprowadziła się z Wielkiej Brytanii.
Wspomina lata dzieciństwa i porównuje atmosferę przeżywania Bożego Narodzenia w rodzinnej okolicy, z tą, z którą spotkała się w Żywcu.
Opisuje też bożonarodzeniowe tradycje w Anglii, na Timorze Wschodnim oraz w południowych Indiach, skąd pochodzi rodzina jej męża.
Posłuchaj!
Rok 2023 był rokiem jubileuszu 135 lecia Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie.
Założył go w 1888 r. profesor historii Kościoła i prawa w Seminarium Duchownym w Tarnowie, jego ówczesny rektor ks. JÓZEF BĄBA (1849 - 1936).
Urodził się w biednej rodzinie rolniczej w PŁAZIE koło Chrzanowa.
Po zdaniu matury w Gimnazjum św. Anny w Krakowie, wstąpił do służby w austriackiej armii i w Wiedniu studiował teologię.
Święcenia kapłańskie przyjął w Wigilię Bożego Narodzenia 24.12.1874 r. z rąk biskupa tarnowskiego JÓZEFA ALOJZEGO PUKALSKIEGO (1798 -1885)
Jak potoczyła się dalsza kariera tego duchownego, założyciela pierwszego na polskich ziemiach muzeum kościelnego? - wyjaśnia historyk sztuki, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie ks. dr PIOTR PASEK.
Posłuchaj!
TADEUSZ TERTIL (1864 -1925) prawnik i polityk, był burmistrzem TARNOWA w latach 1907 -1923.
Położył ogromne zasługi dla rozwoju infrastruktury miejskiej, nie opuścił Tarnowa w czasie okupacji rosyjskiej od listopada 1914 r. do maja 1915 r.
O jego rodzicach, o latach młodzieńczych, działalności adwokackiej i niepodległościowej przed wyborem na urząd burmistrza, opowiada tarnowski historyk WOJCIECH SYPEK - autor przygotowywanej do druku publikacji " TADEUSZ TERTIL - TARNOWSKI MĄŻ STANU".
Posłuchaj !
Historyk ADRIAN RAMS jest kustoszem Muzeum Miasta Jaworzna.
Wiosną tego roku detektorysta przekazał placówce przedmiot znaleziony w trudnodostępnym terenie na granicy Jaworzna i Chrzanowa.
To toporek, który został poddany ekspertyzie prof. MACIEJA PAWLIKOWSKIEGO z Akademii Górniczo - Hutniczej.
Czy udało się określić wiek i pochodzenie tej siekierki i czy będzie ona nowym eksponatem jaworznickiego Muzeum?
Posłuchaj!
TADEUSZ GILLERT urodził się w 1932 r. w KRAKOWIE.
Zmarł w maju 2021 roku.
Był inżynierem górnikiem, absolwentem AGH, ale do historii przeszedł jako wybitny konstruktor krakowskich szopek.
W Konkursie szopek krakowskich uczestniczył od 1948 r.
W roku 2017 otrzymał Odznakę honorową "Zasłużony dla Kultury Polskiej".
Był członkiem Stowarzyszenia Nieprofesjonalnych Plastyków Ziemi Krakowskiej i Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Mieszkał w KRZESZOWICACH.
Wspomina go jego sąsiadka MARIA OSTROWSKA - emerytowana nauczycielka języka polskiego w Liceum Ogólnokształcącym w Krzeszowicach.
Posłuchaj!
Jedną z atrakcji CIĘŻKOWIC jest Skamieniałe Miasto.
To rezerwat przyrody nieożywionej położony na prawym brzegu rzeki BIAŁA DUNAJCOWA na Pogórzu Ciężkowickim, na grzbiecie oraz na zachodnich i północnych stokach wzniesienia SKAŁA (367 m).
Kiedy powstały te skały, z czego są zbudowane i jakie legendy wiążą się z tym miejscem ? - wyjaśnia przewodniczka beskidzka KATARZYNA HOŁDA - edukatorka Małopolskiego Centrum Edukacji Ekologicznej w CIĘŻKOWICACH w powiecie tarnowskim.
Posłuchaj!
Najnowsze
-
11:43
Do Nocy Muzeów w Chrzanowie warto się przygotować. "Przyda się strój z epoki oświecenia"
-
11:41
Zmiany w rządzie dokonane. Prezydent powołał czterech nowych ministrów
-
11:25
Bezpłatne szkolenie „E-eksport. Wielkie możliwości dla małych firm” 23 maja w Krakowie
-
11:18
Po pożarze w Siemianowicach Śląskich: minęło główne zagrożenie dla rzek
-
11:13
Nic dziwnego! Nadchodzi 26. edycja Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego
-
11:03
Parafia mariacka ma nowego administratora. Ma on zastąpić dotychczasowego proboszcza
-
10:52
"Atomówki" nadal w formie, znów na podium Pucharu Świata. POSŁUCHAJ
-
10:32
Możemy pochwalić się wspaniałą listą lektur nieczytanych
-
10:29
18-latek z Mszany Dolnej stracił prawo jazdy, którego jeszcze nie zdążył odebrać
-
10:03
Wystawa "San i Aka. Rdzenne kultury Afryki Subsaharyjskiej"
-
20:46
Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU
-
18:19
Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF
-
15:39
#PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I
-
13:55
RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…
-
12:33
W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ
-
11:03
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM
-
10:11
#RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF
-
09:44
Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1
-
09:21
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm
-
08:54
Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH