"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 7.01. 2024 r.

ZAGADKA REGIONALNA (7.01. 2024)

Przed 20. laty 7. stycznia 2004 r. zmarł malarz, scenograf teatralny i filmowy, autor ilustracji do książek oraz pedagog.

Urodził się w KRAKOWIE w 1924 r.

Ukończył studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej.

Należał do II Grupy Krakowskiej, formacji młodych artystów skupionych wokół TADEUSZA KANTORA (1915 -1990).

Pracował jako scenograf w Teatrze Lalki i Aktora "Groteska" oraz wraz żoną LIDIĄ, w Starym Teatrze.

Stworzył scenografię i kostiumy do dziesięciu filmów fabularnych, w tym do "Rękopisu znalezionego w Saragossie", "Sanatorium pod Klepsydrą", "Lalki" oraz "Historii żółtej ciżemki".

Na podstawie scenariusza TADEUSZA KWIATKOWSKIEGO (1920 -2007) stworzył 6-zeszytowy komiks "JANOSIK", uważany za jedno z największych osiągnięć polskiej sztuki komiksu XX w.

Proszę podać jego imię i nazwisko.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                              do godz. 7.30 dnia 7.01.2024 r.

UPOMINKI:

płyta CD "The Best of Kuźniak" Big - Bandu Łososina Dolna

2 książki Stanisława Kaszyńskiego "Z MOGILNA DO PARYŻA"

książka Barbary Gałdyś  " WOJCIECH KUŁACH -WAWRZYŃCOK"

książka Grzegorza Chmielewskiego "SERPENTYNĄ NA SZCZYT"

książka Wandy Dulak - Łomnickiej z fotografiami Izabeli Kulig "NADPOPRADZKI ŻYWOT. GAZDOWANIE".

"Jest wyrafinowanym poetą, który łączy tradycyjne wartości z nowoczesną formą" - taką rekomendację CZESŁAWA MIŁOSZA otrzymał krakowski poeta, rodem z Borzęcina, JÓZEF BARAN do angielskiego wydania swoich wierszy.

Poezja Józefa Barana inspiruje muzyków, pieśniarzy i piosenkarzy.

Jego wiersze śpiewali między innymi Elżbieta Adamiak, zespół "STARE DOBRE MAŁŻEŃSTWO", Mirosław Czyżykiewicz i Jan Kanty Pawluśkiewicz.

Teraz ukazała się nowa płyta "ĆMY SZALONE. MIROSŁAW HENRYK KALISIEWICZ ŚPIEWA POEZJĘ JÓZEFA BARANA".

Zawiera 12 piosenek i dwa wiersze recytowane przez ANNĘ DYMNĄ.

Kim jest kompozytor i wykonawca, lider zespołu "DEKOKT" Mirosław, Henryk Kalisiewicz?

Jak powstawała ta produkcja i jaki efekt przyniosła współpraca duetu GRAJEK I POETA?

Posłuchaj!

WIESŁAW WILCZKIEWICZ krakowski gitarzysta, kompozytor, aranżer i producent muzyczny, od ponad pół wieku obecny jest na polskiej estradzie.

Już jako czternastolatek grał w krakowskich zespołach big -beatowych. Był współzałożycielem krakowskich "DŻAMBLI". Koncertował też w Stanach Zjednoczonych z polskimi i amerykańskimi wykonawcami.

W tej audycji opowiadał już o historii swej rodziny. W czasie II wojny światowej rodzina Wilczkiewiczów pomagała ukrywać się przed Niemcami żydowskim rodzinom Greenów oraz Weintraubów

W 1993 r. w konsulacie izraelskim w Nowym Jorku Wiesław Wilczkiewicz odebrał medal "SPRAWIEDLIWY WŚRÓD NARODÓW ŚWIATA" przyznany pośmiertnie jego babci JÓZEFIE WILCZKIEWICZ, matce jego ojca, za pomoc w ratowaniu tych ludzi.

W minionym 2023 r. w dniu Narodowego Święta Niepodległości 11.11. 2023 r. odebrał z rąk Prezydenta RP ANDRZEJA DUDY Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski przyznany pośmiertnie Józefie Wilczkiewicz " za bohaterską postawę i niezwykłą odwagę wykazaną w ratowaniu życia Żydom podczas II wojny światowej, za wybitne zasługi w obronie godności, człowieczeństwa i praw ludzkich".

Ale kolejne spotkanie z muzykiem nie może pominąć spraw artystycznych.

W ostatnich miesiącach Wiesław Wilczkiewicz sięgnął po zapomniane i niepublikowane nagrania sprzed lat i teraz przygotowuje się do wydania ich na płycie.

Przywołuje też wspomnienia z koncertów z takimi artystami jak Bogdan Łazuka i Piotr Szczepanik.

Posłuchaj!

TADEUSZ TERTIL (1864 -1925) prawnik i polityk, był burmistrzem TARNOWA w latach 1907 - 1923.

Położył ogromne zasługi dla rozwoju infrastruktury miejskiej, nie opuścił Tarnowa w czasie okupacji rosyjskiej, która trwała od listopada 1914 r. do maja roku 1915.

Tarnowski historyk WOJCIECH SYPEK, autor przygotowywanej do druku publikacji " TADEUSZ TERTIL - TARNOWSKI MĄŻ STANU", opowiada o jego zaangażowaniu w działalność Towarzystwa Gimnastycznego "SOKÓŁ".

Tarnowskie "Gniazdo" powstało już w 1883 r. (drugie w Galicji po LWOWIE) i zrzeszało tarnowską elitę.

Tadeusz Tertil zaczynał od funkcji korespondenta prasowego tarnowskiego "Gniazda", a w 1900 r. został wybrany jego prezesem.

Posłuchaj!

EDWARD GRUCELA - pedagog, muzyk, rzeźbiarz i budowniczy instrumentów pasterskich z PIWNICZNEJ - ZDROJU zmarł w 2016 r.

Był współzałożycielem i długoletnim kierownikiem Zespołu Regionalnego "DOLINA POPRADU".

Jako badacz i dokumentalista folkloru muzyczno-tanecznego Górali Nadpopradzkich większość swego życia poświęcił na odkrywanie i ocalanie tradycyjnej kultury tych terenów.

Jest też autorem szopki, którą można dziś oglądać w Muzeum Regionalnym Towarzystwa Miłośników Piwnicznej.

O swym ojcu Edwardzie, o tradycjach kolędniczych opowiada artysta snycerz WOJCIECH GRUCELA.

Posłuchaj!

Znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ zauważa, że za datę rozpoczęcia karnawału jedni uważają Nowy Rok, inni zaś Święto Trzech Króli.

Natomiast nie ma żadnych wątpliwości, że trwa on do Środy Popielcowej (w 2024 r. to 14. dzień lutego), zaś apogeum karnawału to jego ostatnie dni.

M. Kozioł dokonuje analizy jak w ubiegłych wiekach wyglądały karnawałowe zabawy w Krakowie.

Zależało to od kondycji miasta, a to, po potopie szwedzkim, aż do czasu powstania Wolnego Miasta Krakowa pogrążone było w stagnacji prowincjonalnego ośrodka.

Co ciekawe, osobą która starała się ożywić karnawałowe tradycje był w XVIII w. biskup KAJETAN IGNACY SOŁTYK (1715 -1788).

Wystawne, karnawałowe bale w wieku XIX urządzali natomiast Potoccy, w swoim pałacu przy krakowskim Rynku.

Posłuchaj!

Dyrektor Dąbrowskiego Domu Kultury PAWEŁ CHOJNOWSKI jest także przewodnikiem w Ośrodku Spotkania Kultur (w dawnej synagodze) w DĄBROWIE TARNOWSKIEJ.

Opowiada o prezentowanej tam torze - pięcioksięgu, najważniejszym tekście objawionym judaizmu.

Tora z dąbrowskiej synagogi długo uznawana była za utraconą, ale ponad 10 lat temu odnalazła się w klasztorze Redemptorystów w TUCHOWIE, gdzie była przechowywana.

Jak tam trafiła?

Posłuchaj!