Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

"W kręgu nauki" Audycja z dn. 4.03. 2023 r.

Profesor RYSZARD TADEUSIEWICZ - były rektor Akademii Górniczo - Hutniczej (1998 - 2005) przypomina sylwetkę patrona swej uczelni STANISŁAWA STASZICA (1755 - 1826).

S.Staszic 1826 r. -  (fot. Franciszek Sobolewski/Wikipedia)

S.Staszic 1826 r. - (fot. Franciszek Sobolewski/Wikipedia)

Był ojcem polskiej geologii, przyrodnikiem, autorem między innymi ważnej pracy "O ziemiorodztwie Karpatów i innych gór i równin Polski", wydanej w Warszawie w 1815 r.

(fot. ze zbiorów Muzeum S.Staszica w Pile)

(fot. ze zbiorów Muzeum S.Staszica w Pile)

W 1805 r. podczas wyprawy geologicznej w Tatry, wszedł na Krywań i Łomnicę.

Krywań (fot.Jerzy Opioła/Wikipedia)

Krywań (fot.Jerzy Opioła/Wikipedia)

To także działacz oświeceniowy, pisarz polityczny, publicysta i filozof.

Odegrał ważną rolę w rozwoju przemysłu.

W latach 1816–1824 jako dyrektor generalny Wydziału Przemysłu i Kunsztów Królestwa Kongresowego przygotował plan rozbudowy Staropolskiego Okręgu Przemysłowego.

Wznowił też eksploatację węgla kamiennego ze złoża na terenie obecnej Dąbrowy Górniczej.

Z jego inicjatywy powstało wiele obiektów przemysłowych, m.in. pierwsze w Królestwie Polskim huty cynku oraz ośrodki hutnictwa żelaza.

(fot. Wholebarto/Wikipedia)

(fot. Wholebarto/Wikipedia)

Stanisław Staszica można uznać też za pioniera polskiej spółdzielczości.

Posłuchaj!

portret A.Czekanowskiego z

portret A.Czekanowskiego z "Tygodnika Ilustrowanego" (nr 59, 1877) _ Wikipedia

Geolog ALEKSANDER CZEKANOWSKI (1833 - 1876) na Syberię został zesłany z Kijowa, gdzie mieszkał po 1857 r.

Przed powstaniem styczniowym w jego mieszkaniu zbierała się elita młodzieży.

Podejrzany o udział w powstaniu, został aresztowany w 1863 r. i zesłany początkowo na Zabajkale koło Czyty, potem na zachód od jeziora Bajkał.

Jezioro Bajkał (fot. Jason Roger/Wikipedia)

Jezioro Bajkał (fot. Jason Roger/Wikipedia)

Już w drodze gromadził i porządkował zbiory, posługując się lupą sporządzoną ze stłuczonej karafki.

Ten zesłaniec, geolog i podróżnik, został uznanym badaczem Syberii Środkowej.

Zmarł w Petersburgu w 1876 r.

Jego nazwiskiem nazwane zostały góry w Jakucji, a także szczyt nad Bajkałem.

Życiorys Aleksandra Czekanowskiego przedstawia prof. STEFAN WITOLD ALEXANDROWICZ.

Posłuchaj!

Autor:
Jan Stępień

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię