" Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 16.10. 2022 r.

ZAGADKA REGIONALNA  (16.10.)

Małopolska wieś na Pogórzu Ciężkowickim w dolinie potoku OLSZYNKA lewego dopływu rzeki ROPY.

Obecnie w gminie SZERZYNY w powiecie tarnowskim.

We wsi w 1891 r. urodził się, zamordowany w 1940 r. przez Niemców, IGNACY SOLARZ - pedagog, działacz ruchu ludowego i spółdzielczego, założyciel Związku Młodzieży Wiejskiej RP i Uniwersytetów Ludowych.

W 1925 r. w tej wsi urodził się KAZIMIERZ KLUZ - w latach 1972 - 1982 biskup pomocniczy diecezji gdańskiej.

Kościół parafialny Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej został wybudowany w latach 1925-1931.

Polichromia wnętrza o charakterze figuralnym i ornamentalnym, została namalowana w 1948 r. przez ALEKSANDRA TROJKOWICZA (1916 - 1925)

Proszę podać nazwę tej wsi.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                            do godz. 7.30 dnia 16.10. 2022 r.

UPOMINKI:

płyta CD "Wracają słowa i dźwięki" wydana z okazji 95.lecia Radia Kraków

książka Beaty i Pawła Pomykalskich "POLSKA Z POMYSŁEM. MIASTA I MIASTECZKA"

książka Bartłomieja Dyrcza " DZIEJOPIS. Kliszczacki trójkąt"

album MARKA HOŁDY "Trzy światy"

album MICHAŁA SZUMEROWSKIEGO "Pejzaże i portrety"

Historyk dr hab. MATEUSZ WYŻGA jest profesorem krakowskiego Uniwersytetu Pedagogicznego.

To potomek chłopów krakowskich od 400 lat.

W krakowskiej dzielnicy OLSZANICA jest ulica pradziadka jego pradziadka KAZIMIERZA WYŻGI, który był sołtysem, tej wówczas podkrakowskiej wsi.

Mateusz Wyżga urodził się w DZIEKANOWICACH w gminie Zielonki i był przez 8 lat jej sołtysem.

To wieloletni działacz społeczny, członek lokalnej grupy działania, rady parafialnej, orkiestry dętej i rolnik.

Niedawno Wydawnictwo "ZNAK" wydało jego książkę "CHŁOPSTWO. HISTORIA BEZ KRAWATA".

W obszernej, liczącej prawie 500 stron publikacji pokazuje prawdziwy obraz polskiego chłopstwa i polskiej wsi, wolny od mód i stereotypów.

Posłuchaj, jak powstawała historia chłopstwa pisana w plenerze na laptopie, a nie przy profesorskim biurku.

TOMASZ FALL (1860 - 1922) był jednym z najwybitniejszych polskich organmistrzów, konstruktorów instrumentów organowych przełomu XIX i XXw.

Kształcił się w KROŚNIE i we LWOWIE.

Zbudował około 100 instrumentów w wielu małopolskich kościołach, między innymi w Bobowej, Borzęcinie Dolnym, Jazowsku, Szaflarach, Kościelisku, Drogini i Szczawnicy, a także w nawie południowej Bazyliki Mariackiej w Krakowie.

Ostatnie lata życia spędził w SZCZYRZYCU, dokąd przyjechał w 1887 r. wykonując zamówienie na organy w kościele Opactwa OO. Cystersów.

Jego szczyrzycka pracownia w okresie rozkwitu zatrudniała 20 rzemieślników, w tym stolarzy i snycerzy.

Tomasz Fall zmarł w 1922 r. i spoczął na cmentarzu w Szczyrzycu.

Z okazji przypadającego w tym roku stulecia śmierci tego wybitnego organmistrza "STOWARZYSZENIE MIŁOŚNIKÓW ZIEMI SZCZYRZYCKIEJ, DOLINY STRADOMKI I GRODZISKA" organizuje w niedzielę 23 października uroczyste obchody.

Informują o nich: JÓZEF SEWERYN - prezes Stowarzyszenia oraz wiceprezes, członek założyciel, TOMASZ KRUPIŃSKI.

Posłuchaj!

Siostry Felicjanki to żeńskie zgromadzenie zakonne, którego pełna nazwa brzmi: Zgromadzenie Sióstr Świętego Feliksa z Kantalicjo Trzeciego Zakonu Regularnego Świętego Franciszka Serafickiego.

Zgromadzenie zostało założone 21 listopada 1855 roku w WARSZAWIE przez bł. MARIĘ ANGELĘ TRUSZKOWSKĄ (1825 -1899).

Podczas Powstania Styczniowego wiele domów Zgromadzenia zamieniono na prowizoryczne szpitale.

Za udział w powstaniu rząd carski ukarał felicjanki kasatą Zgromadzenia w całym Królestwie Polskim.

W 1866 r. Maria Angela Truszkowska przyjechała do Krakowa i rozpoczęła na nowo organizować życie zakonne sióstr felicjanek.

Natomiast w 1898 r. na zaproszenie naftowych przemysłowców kilka sióstr przyjechało do GORLIC, by zająć się organizacją ochronki dla stuosobowej grupy dzieci.

Jak dalej rozwijała się ich działalność?

Jak wojny światowe wpłynęły na gorlicki dom tego zgromadzenia?

O tym będzie można dowiedzieć się oglądając wystawę "SIOSTRY FELICJANKI W GORLICACH", której wernisaż odbędzie się we wtorek 18.10. w Muzeum Regionalnym PTTK w Gorlicach.

O szczegółach, historyk KATARZYNA LIANA - kustosz Muzeum.

Posłuchaj!

W 1815 r. w KRAKOWIE, z inicjatywy JERZEGO SAMUELA BANDTKIEGO, a przy poparciu ówczesnego rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego WALENTEGO LITWIŃSKIEGO zostało założone Towarzystwo Naukowe Krakowskie, które w październiku 1872 r. zostało przekształcone w AKADEMIĘ UMIEJĘTNOŚCI).

Mija właśnie 150 lat od tego przekształcenia.

Uroczyste otwarcie Akademii Umiejętności miało miejsce nieco później, w maju 1873 r. w obecności cesarza FRANCISZKA JÓZEFA I.

Z okazji przypadającej w tym miesiącu 150. rocznicy utworzenia Polskiej Akademii Umiejętności (słowo "Polska" pojawiło się w nazwie po odzyskaniu niepodległości w 1918 r.), w tym tygodniu od 18. do 20. października PAU organizuje międzynarodową konferencję naukową pt.: Świat w obliczu nowych wyzwań.

A w naszym programie o historii PAU o jej działalności, darczyńcach i dobrodziejach opowie prof. RYSZARD TADEUSIEWICZ, od 1998 r. członek Polskiej Akademii Umiejętności.

Posłuchaj!