"Nagroda Polskiej Akademii Umiejętności im. Erazma i Anny Jerzmanowskich pod patronatem Województwa Małopolskiego" jest przyznawana osobom, które przez "prace literackie, naukowe lub humanitarne, dokonywane z pożytkiem dla ojczystego kraju, potrafią zająć wybitne stanowisko w społeczeństwie polskim".
Jak wskazano w uzasadnieniu, "tegoroczny laureat – ksiądz Adam Boniecki, intelektualista katolicki od lat zaangażowany jest w pracę na rzecz Kościoła otwartego na dialog ze społeczeństwem, w tym również z ludźmi wątpiącymi i niewierzącymi. Jego szeroka działalność publiczna i publicystyczna wywarła i ciągle wywiera ogromny wpływ na postawy i zachowania polskiej inteligencji.
Wieloletni członek redakcji Tygodnika Powszechnego zdołał – jako redaktor naczelny – przeprowadzić z sukcesem to legendarne pismo przez niezwykle trudny okres po odejściu ikony polskiej niezależnej inteligencji, redaktora Jerzego Turowicza. Wcześniej, kierując polskim wydaniem Osservatore Romano, znalazł skuteczną metodę przekazywania do kraju codziennych wiadomości pomimo szalejącej cenzury. Dzisiaj w całej Polsce wystąpienia publiczne ks. Adama Bonieckiego zapełniają duże sale publicznością spragnioną mądrego i przyjaznego głosu przedstawiciela Kościoła. A jego cotygodniowy felieton w Tygodniku Powszechnym jest zawsze oczekiwany z dużą niecierpliwością.
Nie ulega wątpliwości, że ks. Adam Boniecki przez swoje prace literackie, naukowe lub humanitarne, dokonywane z pożytkiem dla ojczystego kraju, potrafił zająć wybitne stanowisko w społeczeństwie polskim" – podkreślono w uzasadnieniu nagrody.
Nagroda im. Jerzmanowskich była przyznawana w latach 1915-1938 z ogromnego majątku powierzonego na ten cel PAU przez przemysłowca Erazma Jerzmanowskiego. Uchodziła za "polskiego Nobla" i stanowiła równowartość 12 kg złota. Wśród jej laureatów przed wojną byli m.in. metropolita krakowski kard. Adam Stefan Sapieha, Henryk Sienkiewicz, Jan Kasprowicz, Oswald Balzer, Aleksander Brueckner i Ignacy Paderewski.
Wskutek drugiej wojny światowej wielki kapitał, z którego była wypłacana, przestał istnieć. Dopiero w 2008 r., w stulecie utworzenia funduszu nagrody, udało się ją restytuować jako "Nagrodę PAU im. Erazma i Anny Jerzmanowskich pod patronatem Województwa Małopolskiego". Województwo Małopolskie deklaruje stały patronat i finansowanie nagrody, która obecnie ma wartość 100 tys. zł.
Po raz pierwszy po wojnie wręczono ją w 2009 r. - w stulecie śmierci Erazma Jerzmanowskiego. Pierwszą laureatką po odnowieniu nagrody była Janina Ochojska, w 2010 r. nagrodą uhonorowano Jerzego Nowosielskiego, a w kolejnych latach prof. Macieja Grabskiego, prof. Adama Bielańskiego, prof. Andrzeja Zolla, Jerzego Owsiaka i prof. Jerzego Limona - dyrektora Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego.
Nagroda tradycyjnie wręczana jest laureatom w salach Zamku Królewskiego na Wawelu.
(PAP/ko)