Dni Pamięci Ofiar Gestapo
W rocznicę Akcji AB
Jak co roku, już po raz czternasty, Muzeum Krakowa organizuje Dni Pamięci Ofiar Gestapo. W tym roku obchody odbędą się od 11 do 14 września. Tegoroczne obchody poświęcone będą 80. rocznicy Akcji AB, w wyniku, której Niemcy zamordowali ponad 6 tys. Polaków, głównie przedstawicieli inteligencji i elit politycznych. W samym Krakowie aresztowania Niemcy rozpoczęli już w marcu 1940 roku doraźny sąd policyjny wydawał wyroki śmierci, a skazanych rozstrzeliwano w podkrakowskich lasach. Najwięcej ofiar zamordowano w Forcie 49 „Krzesławice” i w lesie Glinik w Przegorzałach.
Jak co roku w ramach Dni odbędzie się msza święta w kościele św. Szczepana oraz uroczysty apel i złożenie kwiatów pod tablicą poświęconą zamordowanym przez nazistów przy ulicy Pomorskiej 2.
W sobotę 12 wrześni odbędzie się sesja poświęcona Akcji AB oraz wycieczka do fortu w Krzesławicach. Obchodom towarzyszyć będzie wystawa plenerowa na pl. Inwalidów poświęcona Akcji AB.
Rokrocznie Dni Pamięci Ofiar Gestapo mają swoich patronów. W tym roku są nimi major Walery Krokay, rozstrzelany w Krzesławicach jeden z organizatorów podziemia w Krakowie. Drugim z upamiętnionych bohaterów jest Wincenty Jerzy Kluska żołnierz ZWZ, a później AK. W roku 1944 został aresztowany i odbity podczas brawurowej akcji AK. Po wojnie prześladowany przez władze komunistyczne.
Patroni 14. Dni Pamięci Ofiar Gestapo
mjr WP Walery Alojzy Krokay
Walery Alojzy Krokay – ur. 17 grudnia 1889 r. w Stryju, oficer piechoty Wojska Polskiego, odznaczony Krzyżem Walecznych. Służył w 3 Pułku Strzelców Podhalańskich i 6 Dywizji Piechoty oraz Dowództwie Okręgu Korpusu nr V w Krakowie. Na stopień majora został mianowany 15 sierpnia 1924 r. Mieszkał w Krakowie przy ul. Artura Grottgera 30. Po rozpoczęciu II wojny światowej zaangażował się w działalność podziemną. Pełnił funkcję dowódcy jednej z niezależnych grup konspiracyjnych. Został aresztowany wraz z synem Jerzym, uczniem Gimnazjum im. J. Sobieskiego (ur. w 1921 r.), w 1940 r., w ramach Akcji AB Byli przetrzymywani w więzieniu przy ulicy Montelupich w Krakowie. Przebywali w celi śmierci min. z Stanisławem Marusarzem. Walery Alojzy Krokay i jego syn Jerzy Krokay zostali rozstrzelani w Forcie 49 „Krzesławice” 4 lipca 1940 r.
Wincenty Jerzy Kluska
Wincenty Jerzy Kluska – ur. 14 marca 1915 r. W sierpniu 1939 r. jako ppor. rezerwy został zmobilizowany do 21 Dywizjonu 5 Pułku Artylerii Ciężkiej stacjonującego w Krakowie. W czasie wojny z Niemcami we wrześniu 1939 r. przeszedł ze swoją jednostką cały szlak bojowy. 17 września 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej, z której uciekł. W listopadzie 1939 r. został żołnierzem Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) przekształconego w 1942 r. w Armię Krajową (AK). Początkowo działał na terenie Krakowa, a następnie w Skale. W Ojcowie prowadził m.in. wykłady w konspiracyjnej szkole podchorążych. W 1943 r. jego dwaj bracia: Zbigniew i Andrzej, zostali aresztowani przez gestapo w Krakowie i rozstrzelani, a siostra Maria, wywieziona do KL Ravensbrück. 3 lipca 1944 Wincenty Jerzy Kluska został aresztowany przez gestapo. Został odbity przez miejscowy oddział AK. Do końca okupacji służył jako oficer w oddziałach partyzanckich Inspektoratu Miechów AK. Zmarł 28 sierpnia 1979 r. w Tychach.
Jd/mat.pras MK
