Radio Kraków
  • A
  • A
  • A

Dobiegła końca trwająca 6 lat konserwacja Ołtarza Wita Stwosza

  • Kraków
  • date_range Piątek, 2021.02.05 07:02 ( Edytowany Poniedziałek, 2021.05.31 03:51 )
Dobiegła końca trwająca 6 lat konserwacja Ołtarza Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej w Krakowie. Prace miały charakter techniczno-estetyczny. Towarzyszyły im także badania m.in. fizyczne, chemiczne oraz analiza z zakresu historii sztuki. W 2019 roku dokonano sensacyjnego odkrycia. Odsłonięto i odczytano datę 1486 znajdującą się na boku figury świętego Jakuba - apostoła, podtrzymującego zasypiającą Maryję. Przy ołtarzu pracowali nie tylko konserwatorzy, ale również specjaliści z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie czy Polskiej Akademii Nauk. Konserwacja i badania pochłonęły ponad 14 milionów złotych.

fot: M. Zbylut-Wiśniewska

Odrestaurowany ołtarz Wita Stwosza w w Kościele Mariackim w Krakowie

W piątek oficjalne odsłonięcie Ołtarza Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej w Krakowie. Przez ostatnie sześć lat pracowali przy nim konserwatorzy.  Teraz już bez przeszkód będzie można oglądać to wyjątkowe dzieło. Wszystkie rusztowania zostały już zdemontowane, więc zarówno wierni, jak i turyści mogą w pełni podziwiać ołtarz.

Prace trwały aż 6 lat. Konserwacja została poprzedzona badaniami, które rozpoczęły się już w 2011 roku i obejmowały między innymi tomografię komputerową, badania mikroskopowe i mikrochemiczne. Dzięki dobremu rozpoznaniu specjalistom udało się następnie odtworzyć średniowieczną kolorystykę, ale także zabezpieczyć na jakiś czas figury.

Przy renowacji ołtarza pracowało wielu specjalistów, również z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie czy Polskiej Akademii Nauk. Dodam, że w 2019 roku dokonano sensacyjnego odkrycia. Mowa o dacie 1486 na boku figury świętego Jakuba apostoła.

Badania i konserwacja kosztowały w sumie 14 milionów złotych. Powstała bardzo szczegółowa dokumentacja stanu zachowania zabytku i przeprowadzonych prac, w planach jest przygotowanie publikacji o ołtarzu. Wśród instytucji, które brały udział w projekcie były m.in. Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie i Polska Akademia Nauk. Zadanie współfinansowane było przez: Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Gminę Miejską Kraków oraz parafię mariacką.

Konserwatorzy przez ponad tysiąc dni pracowali w zorganizowanej na terenie Bazyliki Mariackiej roboczej pracowni na tyłach ołtarza – dzięki temu rzeźby przez cały okres pozostawały w podobnych od ponad 500 lat warunkach mikroklimatycznych. Tylko podczas wojennej i powojennej tułaczki ołtarza rzeźby i detale przebywały daleko poza kościołem Mariackim.

Podczas konserwacji rzeźb z tzw. szafy głównej ze sceną Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny przed ołtarzem stanęły rusztowania, a odwiedzający świątynię mogli obserwować, co robią konserwatorzy. Przez ich ręce przeszło ponad 200 figur, z których największe miały sporo ponad 3 metry wysokości i ważyły 250 kilogramów oraz parę tysięcy elementów snycerskich.

W trakcie prac przeprowadzono m.in. badania dendrochronologiczne drewna użytego do budowy elementów konstrukcyjnych ołtarza. Rzeźby zostały poddane analizom w podczerwieni, ultrafiolecie i promieniowaniu rentgenowskim oraz badaniom przy użyciu ręcznego spektrometru fluorescencji rentgenowskiej (XRF) oraz mikroskopu elektronowego. Dzięki temu dokładne wiedziano, iloma i jakimi warstwami malarskimi płaskorzeźby i postaci zostały pokryte w oryginale oraz w kolejnych stuleciach.

Część elementów architektonicznych ze zwieńczenia ołtarza oraz cztery rzeźby zostały poddane tomografii komputerowej w Instytucie Odlewnictwa w Krakowie.

We wrześniu 2019 roku na rzeźbie św. Jakuba Apostoła, który w scenie Zaśnięcia podtrzymuje Marię odczytano datę 1486 r. - o trzy lata wcześniejszą, niż przyjęty w literaturze fachowej moment poświęcenia ołtarza. Według specjalistów wszystkie rzeźby z tej sceny powstały w tym czasie.

Badając podłoże, na których wykonane zostały płaskorzeźby, na odwrociu niektórych kwater specjaliści natrafili na wzmocnienia konstrukcyjne desek pochodzące z różnych okresów w postaci drewnianych "motylków" lub pasów płótna. Największej liczby takich ingerencji doświadczyła kwatera "Chrystus zstępujący do otchłani". Część nieoryginalnych wstawek została usunięta, a do wzmocnienia i stabilizacji tych podłoży, które tego wymagały specjaliści użyli innowacyjnego systemu drobnych, cienkich mostków przypominających wyglądem rybie ości.

Pracom przy ołtarzu przyglądali się zagraniczni eksperci, znawcy twórczości Wita Stwosza m.in. z Monachium, Frankfurtu i Florencji.

Badania potwierdzają, że ołtarz powstał na pewno między 1477 a 1489 r. Został wykonany z trzech rodzajów drewna. Konstrukcja powstała z twardego dębu, tło z modrzewia, a figury wyrzeźbiono w miękkim i elastycznym drewnie lipowym. Po II wojnie światowej, gdy ołtarz zrabowany przez Niemców wrócił do Krakowa z Norymbergi był kompleksowo odnawiany tylko raz przez zespół pod kierownictwem prof. Mariana Słoneckiego. W roku 1957 po przymusowym pobycie w muzeum na Wawelu powrócił do kultu w farze krakowskiej dzięki staraniom ks. infułata Ferdynanda Machaya. W latach 80. i w 1999 r. jego powierzchnię oczyszczono z poważnych zabrudzeń i przeprowadzono prace zabezpieczające.


 

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy


Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku  oraz Twitterze.

 

 

 

Magdalena Zbylut-Wiśniewska/PAP/ko

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

  • 15:11

    Uwaga na drogach. W miejscowości Grodzisko w gminie Skała doszło doz zderzenia motocykla i samochodu osobowego. Jed… https://t.co/p0hXuo1BNl

  • 13:13

    Nowy Sącz: trwa akcja Pola Nadziei [ZDJĘCIA] https://t.co/mSxvmJM8Su

  • 11:43

    Cracovia Maraton wystartował po raz dwudziesty https://t.co/RRWB0mnjbz

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na  Facebooku  oraz  Twitterze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię