- A
- A
- A
Wystawa o „architekturze niepodległości” w Europie Środkowej – w MCK
„Architektura niepodległości w Europie Środkowej” – to tytuł nowej wystawy w Międzynarodowy Centrum Kultury w Krakowie. Architektura, właściwie do czasu wynalezienia telewizji, była jednym z najważniejszych mediów służących do budowania tożsamości – podkreśla jej kurator.Ekspozycja czynna będzie od piątku i wpisuje się w obchody stulecia niepodległości Polski. Zwiedzający zobaczą archiwalne projekty architektoniczne, fotografie, filmy, wizualizacje i modele architektury projektowanej w latach 20. i 30. XX w. Prezentację dopełniają mapy, przedstawiające dynamicznie zmieniające się granice państw odzyskujących niepodległość.
„Tytuł wystawy należy traktować symbolicznie. Nie chodzi o prezentacje architektury, ale o opowiadanie za pomocą architektury. Przyglądamy się Europie Środkowej po 1918 r., kiedy architektura w tym regionie została przedefiniowana” – powiedziała dziennikarzom w czwartek jedna z kuratorek wystawy Natalia Żak.
Jak wyjaśniła, ówczesna architektura była wyrazem nowego porządku, odpowiedzią na „cywilizacyjne zapóźnienie”. Architektura po 1918 r. – podkreśliła kurator – nie była niewinna, a była polityczna, miała służyć budowie tożsamości narodowej. Jako przykład podała Katowice i Zabrze, które były na styku Polski, Czechosłowacji i Niemiec; w miastach śląskich w architekturze ówczesnej można zaobserwować pewien rodzaj „konkurencji na nowoczesność”. W Cieszynie, podzielonym pomiędzy Polskę a Czechosłowację, rywalizowali i Polacy, i Czechosłowacy, którzy np. postawili ratusz w stylu neorenesansowym z elementami czeskiego kubizmu.
Inny kurator wystawy Michał Wiśniewski ocenił, że po 1918 r. nowo zdefiniowane państwa w Europie Środkowej były dla innych „nieznane” i same stanęły przed koniecznością określenia się, swojego pochodzenia, swojej przyszłości. „Architektura, właściwie do czasu wynalezienia telewizji, była jednym z najważniejszych mediów służących do budowania tożsamości” – podkreślił Wiśniewski.
Jak zauważył, okres międzywojenny był czasem, kiedy słowo „urbanistyka” miało ogromną moc, kiedy powstało wiele ciekawych i istotnych urbanistycznych kreacji. Był to też czas, kiedy wielkie miasta, np. Wiedeń, traciły moc, a te prowincjonalne zyskiwały znaczenie – np. Kowno stało się stolicą Litwy. Metamorfozy przeszły m.in. Warszawa, Gdynia, a krajobraz Krakowa zmieniły Aleje Trzech Wieszczów.
„Podobne zjawiska zachodziły m.in. w ówczesnych Czechosłowacji, Jugosławii, Rumunii. Na wystawie pokazujemy najciekawsze przykłady, pokazujemy podobieństwa w architekturze, ale i to, że te podobieństwa były budowane w pewnego rodzaju konflikcie – te państwa nie potrafiły zbudować jednego wspólnego języka, mówić o sobie jako o wspólnocie. Każde z nich starało się stworzyć swoją własną wielkościową, niemalże imperialną wizję i architektura była tutaj kluczowym narzędziem” – podsumował Wiśniewski.
Triumf po I wojnie światowej święcił modernizm, który rozwinął się z myślą o potrzebach najuboższych (np. nowe osiedla mieszkaniowe w Wiedniu, Bratysławie, Warszawie), a z czasem zyskał swój nowy, luksusowy wymiar. Po zakończeniu Wielkiej Wojny narodziła się również idea nowego człowieka. Wizji człowieka przyszłości powstała także w Europie Środkowej. W 1920 r. czeski pisarz Karel Capek opublikował dramat „R.U.R.” („Rossumovi Univerzalni Roboti”), którego bohaterami uczynił grupę robotów, biologicznych mutantów, sprzeciwiających się ludziom i przejmujących kontrolę nad światem. Utwór Capka legł u podwalin literatury science fiction, a jego wciąż słyszanym echem jest słowiańskie słowo "robot" (od starosłowiańskiego słowa "rob" lub "rab" oznaczającego "niewolnika", "sługę").
Ekspozycja w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie czynna będzie do 10 lutego 2019 r.
Projekt dofinansowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Niepodległa 2017-2022”. Prezentowane obiekty pochodzą ze zbiorów MCK oraz państwowych i prywatnych kolekcji z krajów środkowoeuropejskich.
(PAP/ew)
Najnowsze
-
22:35
Pendolino tak szybko jechało, że nie zatrzymało się na stacji w Tarnowie
-
22:33
Resovia - Wisła 1-1 , czyli stracone 2 punkty!
-
18:53
Szkolny Budżet Obywatelski w Krakowie po raz czwarty. Zgłoszono 332 projekty
-
18:10
Światowy Dzień Książki w Krakowie Mieście Literatury UNESCO
-
20:46
Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU
-
18:19
Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF
-
15:39
#PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I
-
13:55
RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…
-
12:33
W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ
-
11:03
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM
-
10:11
#RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF
-
09:44
Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1
-
09:21
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm
-
08:54
Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH
-
08:13
RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…
-
07:56
RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…
-
07:27
Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px
-
18:05
73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B
-
16:37
Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb
-
16:13
RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…
Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy
Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.
Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]
Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze