Radio Kraków
  • A
  • A
  • A

Sinfonietta Cracovia. Mikrotony bez poklasku

Nie taka straszna mikrotonalność jak ją malują! Koncert Sinfonietty Cracovii, który się odbył w sobotę 16 marca 2019 roku w krakowskim MOCAK-u w ramach cyklu „Muzyka bez poklasku” poświęcony był właśnie mikrotonalności. Orkiestrę poprowadził Ernst Kovacic, który nie tylko czuwał nad prawidłowym wykonaniem utworów, ale także wcielił się w rolę przewodnika dla słuchaczy, wygłaszając bardzo ciekawe mini wykłady dotyczące prezentowanych kompozycji.

fot: A.Malatyńska

Wieczór stał się muzyczną podróżą w nieznane, bo jak zaznaczył dyrygent mikrotonalność jest marginesem muzyki współczesnej, ale marginesem który warto poznać. Nie wiem jednak czy ten koncert przypadł do gustu publiczności, bo cykl „Muzyka bez poklasku” – na co w programie zwracali uwagę organizatorzy – będący prezentacją utworów wymagających kontemplacji, czy zajmujących wyobraźnię, należy przyjmować w ciszy i spokoju. Dlatego też nie ma miejsca na tych koncertach na oklaski i na dziękowanie w ten sposób artystom. Orkiestra wchodziła więc na estradę w ciszy, kłaniała się w ciszy, grała i wychodziła ponownie w ciszy. Bardzo było to dziwne wrażenie. Niemniej dla mnie ten koncert stał się pozytywnym doświadczeniem. Opuszczałam MOCAK zadowolona i uśmiechnięta.

Co to takiego mikrotony?  Najprościej można powiedzieć, że to dźwięki, które znajdują się pomiędzy najmniejszymi używanymi w muzyce tonalnej interwałami, czyli półtonami. Brzmi skomplikowanie, ale w gruncie rzeczy to prosta sprawa. Wystarczy sobie wyobrazić fortepian, popatrzeć na klawisze i już wszystko jasne: mikrotony znajdują się pomiędzy klawiszami. Oczywiście, na fortepianie, instrumencie równomiernie temperowanym, mikrotonów nie usłyszymy, ale możemy poznać je na instrumentach smyczkowych i dętych, a więc takich, na których muzyk musi dopiero stworzyć dźwięk.

Mikrotony, to nie jest wynalazek naszych czasów. Dobrze je znano już w starożytnej Grecji, a do dziś świetnie funkcjonują w muzyce Indii, Chin i krajów arabskich. Ale dla nas, ludzi Zachodu, wychowywanych od kilkuset lat w muzyce stroju równomiernie temperowanego, ten świat dźwięków jest abstrakcją. Niemniej mikrotonami interesował się już Claude Debussy czy później Karlheinz Stockhausen. I to właśnie rozwój muzyki elektronicznej do czego przyczynił się  Stockhausen stał się doskonałym polem do eksperymentowania z mikrotolanością z czego korzystało i korzysta wielu twórców.

No, ale na koncercie Sinfonietty Cracovii nie było elektroniki. Muzykę wykonywali artyści grający na instrumentach smyczkowych.  Wieczór miał konstrukcję ramową, bo otwierały go i zamykały dzieła greckich twórców. Na początek więc usłyszeliśmy „10 szkiców” na orkiestrę smyczkową Nikosa Skalkottasa, którymi kompozytor nawiązywał w pewien sposób do tradycji, choćby nadając szkicom tytuły takie jak m.in.: Sinfonia, Passacaglia, Suita, Concerto, Notturno, Capriccio, Rondo. Na finał zabrzmiał „Syrmos” na 18 instrumentów smyczkowych Iannisa Xenakisa, kompozytora zmarłego w 2001 roku, który był architektem i który swoje utwory budował wykorzystując niemal matematyczną precyzję i przestrzenną wyobraźnię. Zresztą utworowi „Syrmos” – jak zaznaczył dyrygent – należy się powaga bo skończył już 50 lat.

Najbardziej mikrotonowe tak naprawdę były dwa środkowe utwory: ciekawe „antichesis” na 14 smyczków urodzonego w Szwajcarii, ale austriackiego twórcy Beata Furrera, profesora kompozycji w Uniwersytecie Muzycznym w Grazu oraz „L'ideale lucente e le pagine rubate” na smyczki  Salvatore’a Sciarrina  ‒ często nagradzanego współczesnego włoskiego kompozytora, którego muzyka została wydana na 70 płytach, autora utworów prezentowanych w najbardziej prestiżowych salach świata m.in. w: teatrze alla Scalla, Arena di Verona, Stuttgart Opera, Frankfurt Opera Theater, Amsterdam Concertgebouw, Tokyo Suntory Hall. Prezentowany utwór Sciarrina powstał w 2012 roku i wykonanie przez Sinfoniettę Cracovię było jego polską premierą.

Ten wieczór przyniósł mi też sporo pozytywnych zaskoczeń. Po pierwsze, nie przypuszczałam, że tak wiele osób może być zainteresowanych mikrotonalnością; w holu, przed wejściem do sali kłębił się prawdziwy tłum. Po drugie dawno już na koncertach nie widziałam tak dużo młodej publiczności. Dzień wcześniej byłam w Filharmonii Krakowskiej, gdzie słuchacze byli mocno starsi, więc koncert Synfonietty Cracovii stanowił dla mnie ogromny kontrast. Do tego jeszcze trzeba dodać ciekawe miejsce prezentacji, czyli sale wystawowe MOCAK-u, ledwo co oświetlone, przez które niczym w labiryncie przechodziło się do tej ostatniej z wielkimi obrazami duetu twórczego Muntean/Rosenblum należącymi do wystawy „Ranny, który może chodzić”.  I tam właśnie na tle ogromnego płótna powstałego w zeszłym roku przedstawiającego twarz kobiety po cierpieniach u dentysty, grała orkiestra. I jak to w zwyczaju jest Sinfonietty, grała z ogromną energią i pazurem, a publiczność na pewno nie cierpiała z tego powodu.

Warto było posłuchać!

 

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

  • 15:11

    Uwaga na drogach. W miejscowości Grodzisko w gminie Skała doszło doz zderzenia motocykla i samochodu osobowego. Jed… https://t.co/p0hXuo1BNl

  • 13:13

    Nowy Sącz: trwa akcja Pola Nadziei [ZDJĘCIA] https://t.co/mSxvmJM8Su

  • 11:43

    Cracovia Maraton wystartował po raz dwudziesty https://t.co/RRWB0mnjbz

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na  Facebooku  oraz  Twitterze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię