Andrew Miller
"Przemyślny ból"
Przekład: Michał Kłobukowski
Znak 2015

Jeden z najpopularniejszych brytyjskich pisarzy, laureat wielu nagród, finalista Bookera,  tym razem zabiera nas w wiek XVIII. Bohaterem jego opowieści jest James Dryer, mężczyzna, który od urodzenia wyróżnia się niezwykłą właściwością nieodczuwania bólu. Ten dar staje się jego przekleństwem. Już jako kilkulatek staje się atrakcją jarmarcznych pokazów, dziwadłem obwożonym przez oszusta i kombinatora, który bez skrupułów wykorzystuje niezdolność cierpienia młodego człowieka. Ale dzięki szalonym zbiegom okoliczności James nabywa medycznych umiejętności, a w eksperymentach pomaga mu odporność na ból i twardy charakter ale też niezdolność do empatii i brak wrażliwości na cudze cierpienie. Nigdy nie boi się, że pacjent umrze, chociaż walczy o jego życie.
W końcu szereg udanych medycznych interwencji przynosi James’owi sławę i bogactwo. Młody samouk uchodzi w Londynie za wybitnego, genialnego chirurga a do jego gabinetu ustawiają się długie kolejki potrzebujących.  Jak to możliwe, że ktoś o takich cechach staje się wziętym lekarzem? Ktoś, dla kogo ważne są sekrety anatomii a nie ludzie szukający pomocy? Na dodatek  kiedy caryca Katarzyna potrzebuje wytrawnego medyka, James rusza do Rosji, podejmując wyzwanie i biorąc udział w niecodziennej rywalizacji.
Opis niezwykłej, zimowej podróży, wyścigu doktorów  przez pół Europy to jeden z najciekawszych wątków tej opowieści. Trasa wiedzie też przez "zimną krainę Polaków", jej szczegóły poznajemy z listów pisanych do bliskich przez uczestników wyprawy. "Kraina tutejsza biedną jest bardzo. Chłopstwo miast butów kory z drzew używa" donosi z Bydgoszczy jeden z nich. "Zbliżamy się do wybrzeża Bałtyku  miasta Danzig, które (...) jest kwitnącym miastem kupieckim ", pisze inny.
"Przemyślny ból" to świetnie skonstruowana, wciągająca opowieść , którą autor przed laty dał znać światu o swoim talencie. Dzisiaj dostajemy ją w nowym wydaniu.