„Co jest warte więcej – sztuka czy życie? Martwimy się o szkody na obrazach, a nie o katastrofę klimatyczną i ludzi ginących przez nią codziennie” – tak brzmiał przekaz aktywistek, który można jednak odczytać jako rodzaj moralnego szantażu. Prof. Urbaniak zwraca uwagę na psychologiczne konsekwencje takich działań:
„Jeżeli uderzy mnie duża negatywna emocja i stres, to ona mnie długo trzyma i już nie dopuszcza równocześnie do głosu logicznej analizy. (...) Jak się zdenerwuję, to się tylko zdenerwuję i nie ma już nic”.
Kto jest odbiorcą? Kto celem?
Kluczowy problem dotyczy tego, o kogo skierowane są te działania. W przypadku blokad ulic czy wejścia do sklepu – celem może być zarówno konsument, jak i zarząd firmy czy politycy. Jednak przeciętny odbiorca często czuje się jedynie zirytowany i pozbawiony wpływu.
„Nie mam żadnej możliwości oddziaływania w skali ogólnokrajowej (…) a cały wydźwięk jest bardzo uogólniony. Po prostu: przestańcie konsumować. (...) To powinno być adresowane do polityków” – mówił prof. Urbaniak.
W Polsce również dochodzi do podobnych działań. Jednym z przykładów są coroczne happeningi w Warszawie, gdzie aktywiści symulują eksperymenty na zwierzętach lub odgrywają sceny cierpienia w rzeźniach. Często towarzyszą temu ekrany z materiałami dokumentalnymi.
„Dużo osób odwraca wzrok, a niektóre są zaciekawione – i to te niektóre są tymi osobami, które doznały jakiegoś wstrząsu, zastanowiły się, może zmienią, nie wiadomo, ale jest jakiś margines, który jest zainteresowany” – zaznacza rozmówca.
Innym przykładem są protesty przed sklepami, jak np. w amerykańskiej Pasadenie, gdzie aktywiści z organizacji Direct Action Everywhere przykleili się do lad w supermarkecie Trader Joe’s, domagając się ujawnienia nagrań z ferm przemysłowych. Choć wydaje się to absurdalne, celem było zwrócenie uwagi konsumentów i korporacji na moralny koszt ich wyborów.
Jak mierzyć skuteczność takich działań? Zasięgi w mediach są ogromne – miliony odsłon, setki tysięcy komentarzy. Ale czy to przekłada się na realną zmianę? Społeczeństwo w większości powiedziało, że to nie działa. Co więcej, w efekcie głośnych protestów politycy nie tylko nie zmienili polityki energetycznej, ale wręcz zaostrzyli prawo wobec aktywistów i przyznali kolejne licencje na odwierty.
Marchewka zamiast kija – alternatywa działa lepiej?
Wnioskiem, który wielokrotnie pojawia się w rozmowie, jest skuteczność działań pozytywnych, zamiast opresyjnych. Zamiast atakować konsumenta, lepiej mu coś zaproponować.
„To, co zostało pozytywnie zauważone przez konsumentów, to wprowadzenie alternatywnych produktów – dostępnych i tanich. Nie wycofanie pewnej puli, tylko zaoferowanie wyboru” – zauważył prof. Urbaniak.
To podejście – „marchewka, nie kijek” – zdaje się być bardziej skuteczne w dłuższej perspektywie.Działania radykalne nie zawsze są efektem chłodnej kalkulacji. Często są odpowiedzią na frustrację, niepokój i brak wiary w skuteczność dotychczasowych form działania. Frustracja, strach, niepokój, złość wewnętrzna i jednocześnie utrata rozsądku. Aktywiści muszą działać, żeby czuć jakąś siłę sprawczą” – tłumaczy Urbaniak. Choć niektóre formy protestu są radykalne i wywołują mieszane emocje, mogą spełniać funkcję dodatkową – wzmacniać przekaz głównego nurtu edukacyjnego i dialogowego.
Wyślij opinię na temat artykułu
Komentarze (0)
Brak komentarzy
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit.
Amet architecto
asperiores deleniti dicta dolores earum illo iste
Posłuchasz nas
Kraków 101.6 MHz
Tarnów 101 MHz
Zakopane 100 MHz
Andrychów 98.8 MHz
Gorlice 97.4 MHz
Krynica-Zdrój 102.1 MHz
Rabka-Zdrój 87.6 MHz
Szczawnica 90 MHz
Nowy Sącz 90 MHz
