Czy każdy może złożyć wniosek w Trybunale Konstytucyjnym?

Tak. Każdy obywatel polski lub cudzoziemiec mieszkający w Polsce, który uważa, że jego wolności lub prawa wynikające z Konstytucji zostały naruszone przez sądowy wyrok lub decyzję administracyjną, może złożyć tak zwaną skargę konstytucyjną.
Mogą to też robić:

  • partie polityczne,
  • stowarzyszenia czy
  • związki zawodowe.

Skargę w naszym imieniu może sporządzić wyłącznie adwokat albo radca prawny, jeżeli zaś nie mamy pieniędzy - możemy poprosić sąd o wskazanie prawnika, który zrobi to z urzędu.

Nie możemy się jednak poskarżyć na niekorzystny dla nas wyrok lub decyzję, tylko na jego podstawę prawną, czyli przepis lub ustawę, na podstawie której  wyrok zapadł lub  decyzję podjęto. Mamy na to 3 miesiące od doręczenia nam prawomocnego wyroku.

Z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego mogą się zwracać również między innymi:

  • prezydent i premier,
  • marszałkowie Sejmu i Senatu,
  • Rzecznik Praw Obywatelskich,
  • grupy posłów i senatorów,
  • organizacje pracodawców,
  • kościoły i związki wyznaniowe.

Trzeba jednak pamiętać, że TK to nie to samo co sąd. Nie zajmuje się sporami między obywatelami, czy między obywatelem a instytucją.
Jego zadaniem jest WYŁĄCZNIE badanie, czy prawo lub przepis, uchwała albo ustawa, na podstawie której sąd czy urząd wydał decyzję mającą wpływ na nasze życie są zgodne z Konstytucją lub umowami międzynarodowymi. Konsekwencją wyroku może być uchylenie lub zmiana spornego przepisu czy prawa.

Teraz na wokandzie TK ma kilkanaście spraw, związanych z ustawą o grach hazardowych. Całkiem niedawno sędziowie orzekli, że dwa budzące wątpliwości fragmenty ustawy są zgodne z konstytucją, choć nie do końca spełniają formalne prawne wymogi.

A wśród najważniejszych orzeczeń TK wymieniana jest na przykład sprawa mienia zabużańskiego - czyli rekompensat za dobra, pozostawione w czasie wojny przez Polaków na dawnych Kresach Wschodnich.

Trybunał ma też zbadać, czy częściowa likwidacja OFE była zgodna z konstytucją.

Trybunał obraduje i ma siedzibę w Warszawie.

W Trybunale Konstytucyjnym zasiada 15 sędziów. Są wybierani do tego szacownego grona przez Sejm spośród osób, które powinny wyróżniać się wybitną wiedzą prawniczą. Możemy się pochwalić, że w składzie Trybunału od lat mamy dużą krakowską i małopolską "reprezentację". W obecnej kadencji wiceprzewodniczącym jest tarnowianin Stanisław Biernat, gorliczanin i były poseł Marek Kotlinowski oraz krakowianie Stanisław Rymar i Piotr Tuleja. A pierwszym prezesem TK był wybitny krakowski prawnik, Andrzej Zoll.

 

Daniela Motak