„Nadal zajmuje nieprzejednany antysocjalistyczny stosunek do rządu i partii oraz przemian społecznych w PRL. Pomimo starczego wieku (72 lata) - może być niebezpiecznym agitatorem” - pisał w kwietniu 1969 roku na marginesie akt Kazimierza Pluty - Czachowskiego składanych do archiwum Biura C MSW - ppłk Tadeusz Krawczyk, w resorcie bezpieczeństwa od 1947 roku.
Ów „niebezpieczny agitator” - to piłsudczyk, żołnierz Legionów i Wojska Polskiego, członek ZWZ/AK, uczestnik powstania warszawskiego, działacz nurtu niepodległościowego w PRL-u. O Kazimierzu Plucie - Czachowskim w Kole kultury mówić będzie Mirosław Lewandowski, prawnik, b. działacz opozycji demokratycznej, autor i współautor wielu książek historycznych m.in. "Gaz na ulicach", „No Future” (wspólnie z Maciejem Gawlikowskim), biografii "Ludwik Muzyczka "Benedykt" oraz "Interrex. Niepodległościowe środowisko kombatanckie wobec Prymasa S. Wyszyńskiego”, a także biografii "Kazimierz Pluta - Czachowski "Kuczaba" wydanej przez Instytut Historyczny nurtu niepodległościowego. Program poprowadzi Jolanta Drużyńska. Środa 1 lutego g. 21.05.
Ludmiła i Kazimierz Pluta - Czachowscy ( 1927-1930) Archiwum domowe Wandy Klenczon/ fot. dzięki uprzejmości M.Lewandowskiego
Kim był Kazimierz Pluta-Czachowski? Gdy czyta się jego życiorys aż trudno uwierzyć, że jest to postać dziś niemal zupełnie zapomniana.
Przed I wojną światową: "Zarzewiak", harcerz i członek Polskich Drużyn Strzeleckich. W czasie Wielkiej Wojny: żołnierz I i II Brygady Legionów, dowódca oddziałów bojowych Polskiej Organizacji Wojskowej, uczestnik wojny 1920 roku (ranny pod Dubnem na Wołyniu) oraz III Powstania śląskiego (oficer łącznikowy).
W okresie międzywojennym - zawodowy wojskowy, między innymi komendant okręgu łódzkiego Związku Strzeleckiego a następnie szef sztabu i zastępca Komendanta Głównego tego Związku, a także - szef Oddziału Wyszkolenia w Dowództwie Korpusu Ochrony Pogranicza.
We Wrześniu - szef sztabu 18 Dywizji Piechoty i uczestnik krwawej bitwy pod Andrzejewem (na północ od Warszawy), w której jednostka ta została całkowicie rozbita w walach z Niemcami.
Komendant Główny Organizacji Orła Białego - jednej z pierwszych organizacji konspiracyjnych utworzonej w Krakowie jeszcze w trakcie działań wojennych. Potem w sztabie Komendy Obszaru Kraków-Śląsk, a po wielkiej wsypie w Krakowie wiosną 1941 roku - szef Oddziału V (łączność) Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej.
Uczestnik Powstania Warszawskiego (ciężko ranny w czasie bombardowania miasta na początku września 1944 roku). Opuścił Warszawę wraz z ludnością cywilną i został wywieziony na roboty do Niemiec. Dzięki pomocy wywiadu AK na początku stycznia 1945 roku wrócił na ziemie polskie, gdzie został przypadkowo aresztowany przez NKWD w Częstochowie i wywieziony do sowieckiego łagru w Kengirze (Kazachstan).
Pod koniec 1945 roku wrócił do kraju, ujawnił się i pod zmienionym nazwiskiem wyjechał na Dolny Śląsk.
Wrócił do Warszawy w 1947 roku i - wraz z Janem Mazurkiewiczem i Janem Gorazdowskim prowadził sklep ze sztuką ludową - "Bazar Krajowy".
Na początku 1949 roku został aresztowany i objętymi dwoma śledztwami. Jedno prowadziła bezpieka cywilna (MBP) w sprawie tzw. "grupy Mazurkiewicza", drugie - bezpieka wojskowa (GZI) w sprawie "grupy Tatara". Przeszedł bardzo ciężkie śledztwo, w procesie Mazurkiewicza został skazany na 15 lat. Wyrok odsiadywał we Wronkach i w Rawiczu. Zwolniony został w listopadzie 1955 roku z uwagi na zły stan zdrowia,
Wrócił do Warszawy i - mimo, że nie był zdolny do pracy zawodowej (w wieku 57 lat został rencistą) - podjął działalność niepodległościową.
85 Pułk Piechoty w Nowowilejce ( Pluta Czachowski drugi z lewej ) Archiwum domowe Wandy Klenczon, Kazimierz Pluta - Czachowski w stopniu majora. Archiwum domowe Niny i Andrzeja Sławińskich / fot. dzięki uprzejmości M.Lewandowskiego. Zdjęcie więzienne Pluty - Czachowskiego. 1950 r / AIPN
Za datę rozpoczęcia tej działalności wypada uznać opublikowanie w 1957 roku w "Tygodniu Powszechnym" artykułu programowego "Prawda i nieprawda o Armii Krajowej. Polemika z Janem Rzepeckim" (wspólnie z Ludwikiem Muzyczką).
Do 1968 roku działalność, prowadzona głównie w środowisku kombatantów Armii Krajowej, miała charakter skierowany "do wewnątrz" i koncentrowała się na odbudowanie dawnych więzów i kontaktów.
Od 1968 roku, po obchodach 50-lecia odzyskania niepodległości, nastąpiło zbliżenie środowiska kombatanckiego z Prymasem Wyszyńskim i działalność grupy niepodległościowej działającej wewnątrz środowiska kombatanckiego nabrała rozpędu. Skierowana była coraz wyraźniej "na zewnątrz". Pielgrzymki, msze święte z uroczystą, patriotyczną oprawą, spotkania i prelekcje, publikacje prasowe, spisywanie wspomnień i dokumentowanie historii, fundowanie tablic epitafijnych w kościołach, pisanie petycji do władz domagających się szacunku dla tradycji niepodległościowej - to najważniejsze przejawy tej działalności.
Pluta-Czachowski był jednym z liderów nurtu niepodległościowego i z tego powodu należał do elitarnego grona osób, które było inwigilowane przez SB przez ponad ćwierć wieku: od zwolnienia z więzienia w połowie lat 50-tych do śmierci w sierpniu 1979 roku.
U kresu życie Pluta-Czachowski aktywnie uczestniczył w działalności jawnej opozycji przedsierpniowej sygnując kilka dokumentu Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.
Mało? Za mało na pamięć o nim w wolnej już Polsce, za mało na pomnik, za mało na ulicę w Warszawie. Wystarczyło zaledwie na ulice w Krakowie, na obrzeżach Nowej Huty, kilkanaście kilometrów od Placu Centralnego, za to niedaleko zamku w Niepołomicach...
Radio Kraków informuje,
iż od dnia 25 maja 2018 roku wprowadza aktualizację polityki prywatności i zabezpieczeń w zakresie przetwarzania
danych osobowych. Niniejsza informacja ma na celu zapoznanie osoby korzystające z Portalu Radia Kraków oraz
słuchaczy Radia Kraków ze szczegółami stosowanych przez Radio Kraków technologii oraz z przepisami o ochronie
danych osobowych, obowiązujących od dnia 25 maja 2018 roku. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami
zawartymi w Polityce Prywatności.
