Małopolska zagłębiem nowych technologii, ale dopiero za 8 lat

W nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej, w latach 2014-2020, duża część pieniędzy płynących z Brukseli służyć będzie przechodzeniu Polski do tzw. gospodarki wiedzy - powiedziałą minister Rozwoju Regionalnego Elżbieta Bieńkowska. Dlatego Małopolska, a w szczególności Kraków, powinny być jednocześnie miejscami, z których się nie będzie wyjeżdżać - dodała Bieńkowska.



Zdaniem minister warunkiem przekształcenia Małopolski w region wiedzy jest rozwój odpowiedniej infrastruktury drogowej. Minister Rozwoju Regionalnego wzięła dzisiaj udział w organizowanym w Krakowie już po raz trzeci Forum Młodej Gospodarki.



Zapis rozmowy Jacka Bańki z Minister Rozwoju Regionalnego Elżbietą Bieńkowską:

Jacek Bańka: Jeżeli sparafrazowałbym modne ostatnio sformułowanie i powiedział "Małopolska 2020", to jak ona będzie wyglądać z perspektywy perspektywy dofinansowania unijnego będzie wyglądać?

Elżbieta Bieńkowska, Minister Rozwoju Regionalnego: To bardzo trudne pytanie. Trzebaby było zapyatć dzieci, jak one widzą swoje otoczenie, swój region w roku 2020. Jesteśmy w województwie, które jest słynne przede wszytkim z mocy wyższych uczelni, być może więc odpowiedź na to pytanie nie będzie taka trudna.

Przez ostatnie 20 lat znajdujemy się w fazie gospodarki, w której główne pomysły kupowaliśmy,
ostatnio może trochę mniej, bo sporo pieniędzy poszło na kwesię wymyślania czegoś własnego . Jednak w 2020 roku to powinien być kraj i region, który stanie się, nie chcę mówić Doliną Krzemową, ale takim miejscem wymyślania pomysłów, patentów, idei, które Europa, a może nawet cały świat, będzie od nas kupował.

Oczywiście do tego trzeba dodać kwestię związaną z infrastruktutrą, z dostępnością do obszarów południowych Małopolski, do miejsc, które są mało dostępne, na przykład do Nowego Sącza, bo do Tarnowa jest w tej chwili autostrada. Małopolska, tak jak inne polskie województwa, powinna być regionem, z którego się nie wyjeżdża. Śląsk ma ten problem, Małopolska trochę mniej, może sam Kraków mniej, a Małopolska podobnie jak pozostałe miejsca w Polsce. Nie wyjeżdża się, ponieważ pewna grupa ludzi wymyśla coś co jst momentalnie wdrażane w życie przez funkcjonujące tutaj przedsiębiorstwa. I chociaż przedsiębiorstwa te są bardziej wyrafinowane innowacyjnie i nowocześnie, to jednak tych przedsiębiorstw jest tyle, że przekłada się to na ilość miejsc pracy i na całe otoczenie związane z kulturą, turystyką, bardzo ważnym elementem przemysłu.

Nie powiedziałam chyba nic odkrywczego, ale po kilku latach od wejścia do Unii Europejskiej, kiedy najpierw, przez krótki okres 2004-2006 uzupełnialiśmy zaległości infrastrukturalne, w latach 2007- 2013 największy nacisk kładzliśmy na infrastrukturę, nie chcę powiedzieć, że pieniędzy na infrastrukturę nie będzie, bo one będą wielkie, porównywalne z tym, co jest teraz, natomiast procentowo, do 2020 roku największa ilość pieniędzy będzie przeznaczona na przedsiębiorców i na naukę oraz na więzi między tymi dziedzinami.

Jeśli mówimy o tym przechodzeniu do gospodarki wiedzy, to które dziedziny będą dofinansowywane? Wspomniała Pani o nauce, o tych więziach a gdybyśmy tak konkternie powiedzili, co to może być?

- Jeżeli chodzi o województwo małopolskie, to należałoby pytać marszałka, ponieważ to marszałkowie będą nam pokazywali regionalne specjalizacje, inteligentne specjalizacie, jak to się tutaj nazywa smart specializations. Te specjalizacie mogą być bardzo różne, pewnie czasami będą konkurencyjne w różnych województwach, stąd pomysł na połączenie Śląska i Małopolski. Jeżeli mówimy o nauce, to mam tu na myśli Śląsk, przede wszytkim energetykę, (atutaj kłania się również AGH), wszytkie rzeczy związane z klimatem, niską emisyjność, środowisko, a poza tym informatykę.

Wiele lat temu był pomysł na stworzenie korytarza "Autostrada nowych technoilogii", idącego przez Opole i Wrocław, w tej chwili być to sie skupi w tych województwach. Medycyna – to jeśli chodzi o Śląsk, to na pewno serce, choć Kraków jest również mocny jeśli chodzi o serce, nie chcę teraz pokazywać, które to są specjalizacje, bo to leży w kwestii samorządu województwa, żeby te specjalizacje wybrał. Myślę, że to idealnie nie będzie wyglądać, że województwa będą ze sobą bardzo wyraźnie konkurować, choć idealnie byłoby, gdybyśmy konkurowali z Europą, a nie ze sobą, ale takiej sytuacji chyba nie będzie.

Polska Wschodnia ma ten sam wspólny profil. Mogą się różnić co najwyżej badaniami jeśli chodzi o naukę. Kiedy mówi się o tym regionie, to zawsze jako pierwsza pojawia się technologia żywności, chociaż ostatnio dowiedziałam się, że Uniwersytet Medyczny w Białymstoku robi bardzo wyspecjalizowane badania nad cukrzycą. Te specjalizacje trzeba wymyślić i to w tej chwili znajduje się w strategiach województw. Gdybyśmy dopiero teraz zaczęli się nad tym zastanawiać, to byłoby trochę za późno. Musimy bardziej opierać się na tym, co ma w danym regionie jakieś korzenie, nie zapominając o tym, że można robić coś nowego, można coś wymyślić od zera. Jednak ten koncept, który lansujemy od kilku lat w Ministerstwie Rozwoju regionalnego, to jest bardzo wyraźne wzmacnianie silnych stron, czyli tego co już kiełkuje, co już ma korzenie, a na rzeczy nowe dawać pieniądze, nie zapominać o nich, ale jednak koncetrować się na tych pierwszych.

Pani Minister, kiedy spogląda Pani na Małopolskę, to widzi Pani takie zjawisko białych plam, takiego społecznego i ekonomicznego wykluczenia, polegającego na tym, że te środki, patrząc z perspektywy pozawojewódzkiej, nie zostały równomiernie rozzdzielone?

- Nie, i nigdzie w Polsce nie jest tak, że są całkowicie białe plamy. Jednak z drugiej strony nie jest tak i w przyszłości również nie będzie, że wszystkie rzeczy można z tych funduszy finansować. Najważniejsza jest dostępność komunikacyjna i tutaj południe Małopolski ma jeszcze sporo do zrobienia. Mówiłam wcześniej o autostradzie do Tarnowa, ale Nowy Sącz i południe Małopolski to muszą być miejsca, do których można dojechać. Przygraniczne położenie jest fantastyczne nie tylko ze względów turystycznych, ale też potencjału ekonomicznego, działalności Wyższej Szkoły Biznesu w Nowym Sączu. Nie na wszystko dało się znaleźć pieniądze, ale na to będziemy jeszcze dawać w przyszłości.Trzeba się przygotować, że to jednak nie są pieniądze na wszystko.

Jeszcze jedna sprawa. Coraz głośniej mówi się, że ta pogoń za dofinansowaniem unijnym drąży budżety samorządów, z tego powodu, że trzeba mieć wkład własny i doprowadza samorządy do dopuszczalnych limitów zadłużenia. To jest problem? Dostrzega Pani to zjawisko?

Rzeczywiście jest tak, że problem kondycji finansowej samorządów w budżecie po roku 2014 będzie znacznie poważniejszym problemem, niż był do tej pory. Została zrealizowana ogromna ilość inwestycji, które były rozłożone na lata więc te budżety są wydrenowane z pieniędzy a inwestycje trzeba jeszcze utrzymywać.

Zapewne część samorządów przeszła taką chorobę wieku dziecicęego, że, szczególnie w związku z nadchodzącymi wyborami, chciała pokazać mieszkańcom jak dużo tych pieniędzy może pozyskać, czasami na projekty,, które nie były pierwszorzędnej potrzeby.

Priorytetem jest dostępność komunikacyjna plus wzmacnianie własnych źródeł dochodów, czyli przedsiębiorców. W małych miastach jest tak, że ludzie pracują w instytucjach publicznych albo w lokalnych przedsiębiorstwach, jeżeli takie istnieją. To oni napędzają pieniądze do budżetu gminy, ale czasami bardzo ciężko to wytłumaczać, szczególnie, kiedy zbliża się termin wyborów. Nie stawiałabym tego tak ostro, jak Pan postawił, natomiast rzeczywiście ten problem finansowy, to kwestia, o której w tej chwili najbardziej dyskutujemy z samorządami oraz z ministerstwem finansów.





(Jacek Bańka/jg)