Przedwojenny powiat Dąbrowa Tarnowska stanowił jeden z najbardziej interesujących obszarów na terenie Generalnego Gubernatorstwa,  jeśli chodzi o relacje polsko-żydowskie. Na terenie tym można dostrzec pełne spektrum różnych postaw społeczności polskiej wobec Żydów: od pełnego zaangażowania w ich ratowanie, poprzez obojętność, a skończywszy na zachowaniach zbrodniczych. Spojrzenie na relacje polsko-żydowskie na wspomnianym obszarze może być szczególnie interesujące jeśli zostanie dokonane przez pryzmat dwóch rodzajów źródeł: materiałów archiwalnych (w tym dokumentów, akt procesów karnych, spisanych relacji i wspomnień) oraz relacji ustnych (wchodzących w zakres pola badawczego „historii mówionej”). Interesującym zagadnieniem jest jak te dwie odmienne kategorie źródeł w konfrontacji ze sobą mogą się uzupełniać, weryfikować bądź wykluczać. Historiografia – mając ku temu swoje racje - najczęściej traktuje relacje ustne jako źródło podrzędne w stosunku do materiałów archiwalnych. Jednak unikatowość tego źródła polega m. in. na jego wytworzeniu podczas bezpośredniego kontaktu z drugim człowiekiem, możliwości uzyskania przez badacza informacji o nieudokumentowanych faktach oraz niuansowania informacji wynikających z dokumentacji archiwalnej. Nadto często właśnie relacje ustne mogą udzielić odpowiedzi na pytania o rzeczywiste motywy zachowań i ich konsekwencje na płaszczyznach zazwyczaj przez materiał archiwalny pomijanych. Na tym tle szczególnie interesujące dla badacza są przypadki, gdy można zestawić ze sobą materiały archiwalne i relacje ustne dotyczące tych samych faktów.

Złożoność stosunków polsko-żydowskich na terenie przedwojennego powiatu Dąbrowa Tarnowska autorka referatu zaprezentuje na czterech wybranych przykładach omówionych na postawie dokumentu archiwalnego i na podstawie relacji ustnych. Autorka referatu podda analizie następujące przypadki:  ukrywanie się rodziny Grünów  u małżeństwa Sołtysów i zabójstwo Karoliny Grün w Radgoszczy, egzekucja za pomaganie Żydom rodziny Mędalów i Władysława Starca w Szarwarku, ukrywanie się żydowskiej dziewczyny Manyi Goldberg w okolicach Niecieczy oraz jej zamordowanie, pomoc udzielana Żydom przez Franciszka Borsę a sprawa pochwycenia członków rodziny Metzgerów podczas obławy w lipcu 1943 w Dąbrowie Tarnowskiej- Rudzie Zazamcze.

Serdecznie zapraszamy do Centrum Edukacyjnego IPN  „Przystanek Historia” w Krakowie przy ul. Dunajewskiego 8 (wejście na rogu z ul. Garbarską).