Radio Kraków
  • A
  • A
  • A

Zabytki z cyny można oglądać na Wawelu

  • Kultura
  • date_range Poniedziałek, 2016.05.23 13:50 ( Edytowany Poniedziałek, 2021.05.31 00:40 )
Wystawa zabytków konwisarskich, tj. wykonanych z cyny, została otwarta w poniedziałek na Zamku Królewskim na Wawelu. Kompletowane przez ostatnie 90 lat przedmioty pochodzą głównie z terenów dawnej Rzeczypospolitej i historycznie z nią związanych Śląska, Prus oraz Saksonii.

PAP/Jacek Bednarczyk

Wystawa zabytków z cyny na Wawelu

Zamek Królewski po raz pierwszy prezentuje wszystkie swoje zbiory konwisarskie - poinformowała PAP kuratorka ekspozycji Anna Petrus.

Na wystawie „Cyna. Zabytki sztuki konwisarskiej w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu” są zarówno przedmioty codziennego użytku, jak i najwyższej jakości dzieła sztuki.

„Chcemy zwrócić uwagę na konwisarstwo - rzemiosło dzisiaj znane nielicznym, a także przypomnieć o gustach i zwyczajach ludzi minionych epok. Wystawa ma również funkcję edukacyjną. Będą jej towarzyszyć wykłady i warsztaty dla rodzin z dziećmi” – powiedziała PAP kuratorka.

Zaznaczyła, że wawelski zbiór jest wyjątkowy pod względem historycznym, artystycznym i technicznym.

 

Eksponowane wyroby użytkowe i sprzęty to przedmioty o zróżnicowanych formach, bogato zdobione rytowaniem; to np. lada cechowa, flasze do przechowywania cennych produktów, naczynia z zastawy stołowej, dzbany, kufle, lampy olejne i świeczniki – powstałe od XVI do pocz. XX w.

Cyna jest srebrzystym metalem o niskiej temperaturze topnienia, nadaje się do wytwarzania z niej naczyń oraz oprawiania w nią przedmiotów wykonanych z innych materiałów takich jak serpentyn, kamionka czy szkło.

Od średniowiecza po XVIII w. wyroby z cyny były chętnie kupowane i używane. W Polsce największym powodzeniem cieszyły się wśród drobnej szlachty i mieszczaństwa. "Złote czasy" konwisarstwa w Europie przypadły na XVI–XVII stulecie. W XVIII w. cynowe zastawy zostały w znacznym stopniu wyparte przez porcelanę i fajans. Na krótko jeszcze cyna odzyskała zainteresowanie w okresie secesji na przełomie XIX i XX w.

Jednym z najciekawszych sprzętów na wystawie w Krakowie jest lada cechu krawców poznańskich z 1644 r. Duża cynowa skrzynia, bogato dekorowana rytowaniem, służyła do przechowywania najważniejszych dokumentów, pieczęci i znaków cechowych oraz pieniędzy.

Jak zaznaczyła kuratorka, porównywalna z tym meblem wawelskim są jedynie skromniejsze, późniejsze cynowe skrzynie krawców krakowskich i warszawskich oraz konwisarzy lwowskich.

Ciekawostką jest kopia renesansowej, reliefowej misy Caspara Enderleina (1560-1633), artysty z Norymbergi. Jej srebrna kopia od 1886 r. jest głównym trofeum w turnieju wimbledońskim. Dekoracyjna misa Enderleina, tak jak i druga, pokazana w gablocie misa konwisarza wrocławskiego Paula Bartha (1608-1655), służyły wraz z dzbanami na wodę do ceremonii obmywania rąk przy stole - w czasach, gdy sztućce należały do rzadkości, a kęsy jedzenia brano palcami.

O sposobie pozyskiwania w dawnych czasach cyny, warsztatach konwisarskich oraz handlu wyrobami cynowymi informują plansze ze starymi rycinami.

Osobna część ekspozycji jest poświęcona zespołowi monumentalnej rzeźby nagrobkowej z początku XVII w. – czterem cynowym sarkofagom członków rodziny Sieniawskich: Adama Hieronima, ojca i jego trzech synów. "To dzieła o wyjątkowym znaczeniu dla kultury szlacheckiej" - podkreśliła kuratorka. Sarkofagi, ufundowane przez Katarzynę Sieniawską, są związane z twórczością rzeźbiarza Jana Pfistera (1573-1642) i działalnością lwowskiej odlewni rodziny Franków.

Pochodzą z kaplicy zamkowej w Brzeżanach, jednej z największych rezydencji i twierdzy kresowej dawnej Rzeczypospolitej. W 1920 r., podczas wojny polsko-bolszewickiej, aby uchronić sarkofagi przed zniszczeniem, ewakuowano je z Brzeżan do Krakowa, na Wawel. Jakub Potocki (1863-1934), ich ostatni właściciel, przekazał je w darze Wawelowi w 1925 r. Obecnie są przechowywane w zamku Pieskowa Skała, oddziale Zamku Królewskiego na Wawelu. "Ze względu na ciężar i prawdopodobieństwo uszkodzenia pokazanie ich na Wawelu jest niemożliwe. Na wystawie zaprezentowane zostały więc w wersji graficznej oraz za pomocą filmowej opowieści o nich i o ich dziejach" - powiedziała Patrus.

Wystawie towarzyszy pierwszy naukowy katalog i przewodnik przedstawiający w zarysie dzieje konwisarstwa.

Ekspozycja czynna będzie do 28 sierpnia.

(PAP/jp)

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

  • 15:11

    Uwaga na drogach. W miejscowości Grodzisko w gminie Skała doszło doz zderzenia motocykla i samochodu osobowego. Jed… https://t.co/p0hXuo1BNl

  • 13:13

    Nowy Sącz: trwa akcja Pola Nadziei [ZDJĘCIA] https://t.co/mSxvmJM8Su

  • 11:43

    Cracovia Maraton wystartował po raz dwudziesty https://t.co/RRWB0mnjbz

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na  Facebooku  oraz  Twitterze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię