Wydany nakładem Międzynarodowego Centrum Kultury z Krakowa zbiór esejów Claudia Magrisa „O demokracji, pamięci i Europie Środkowej” w tłumaczeniu Joanny Ugniewskiej otrzymał prestiżowy tytuł „Ambasadora Nowej Europy”. Druga nagroda główna powędruje do krakowskiego wydawnictwa Karakter za książkę Nilufera Gole pt. „Muzułmanie w Europie. Dzisiejsze kontrowersje wokół islamu”.
„Ambasador Nowej Europy” to prestiżowe wyróżnienie przyznawane jest od sześciu lat przez Europejskie Centrum Solidarności z Gdańska oraz Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka Jeziorańskiego z Wrocławia. Wręczenie nagrody odbywa się 24 maja podczas Międzynarodowej Konferencji „Europa z widokiem na przyszłość” w Gdańsku.
Teksty zebrane w książce „O demokracji, pamięci i Europie Środkowej”, w większości niepublikowane wcześniej po polsku, obejmują półwiecze eseistyki Claudia Magrisa.
Znajdziemy w nich najważniejsze dla włoskiego pisarza zagadnienia – pytania o zasadę tworzenia i funkcjonowania prawa, o znaczenie laickości, rozważania o bolesnych zadaniach pamięci, o tożsamości i pograniczu. Oczywiście nie mogło również zabraknąć habsburskiego mitu.
Świat opisywany i obserwowany przez autora to świat w kryzysie – jednostki, podmiotu, państwa. Eseje czytane dzisiaj stają się zatem głosem w dyskusji o współczesności – wyważonym, otwartym na dialog, pozbawionym nostalgii – a także próbą poszukiwania wspólnych wartości, wyrastającą z tęsknoty, ale pozbawioną złudnej nadziei.
Z charakterystyczną elegancką erudycją Magris sięga do postaci i wielkich dzieł filozofii i literatury. W obliczu rozpadu świata, w którym panował ład i porządek, pisarz zdaje się przekonywać, że wyobraźnia i literatura mają niekiedy największą moc.
W uzasadnieniu jury konkursu „Ambasador nowej Europy” czytamy:
„Antologia eseistyki Claudia Magrisa, wydana w wyborze i przekładzie Joanny Ugniewskiej, prezentuje półwiecze eseistyki wybitnego włoskiego pisarza, historyka literatury, intelektualisty i publicysty. Publikacja pokazuje, że jej autor to oddany obywatel Europy głęboko zainteresowany zmieniającą się kondycją wspólnoty, kierujący swoją refleksję na ważne kwestie tożsamości, mitu habsburskiego, laickości, pamięci czy pogranicza.
Czytając publicystykę Magrisa otrzymujemy niezwykle wyważony głos w dyskusji o współczesności. Jest on otwarty na dialog i pozbawiony niepotrzebnego patosu i nadmiernej nostalgii. W tekstach opublikowanych w antologii widzimy świat w kryzysie. Nie zawsze teraźniejszość czy przyszłość mogą jawić się jako lepsze od większego ładu i porządku przeszłości. A jednak dzięki erudycji Magrisa i podzielanemu przez niego systemu wartości dajemy się przekonywać, jak wielka moc pozostaje w wyobraźni i literaturze”.
Celem konkursu jest promowanie publikacji, które w nowatorski sposób przedstawiają skomplikowane historyczne procesy lub aktualne doświadczenia i wyzwania Europejczyków. W gronie nominowanych wydawnictw znalazły się również: książka Michała Przeperskiego „Nieznośny ciężar braterstwa. Konflikty polsko-czeskie w XX wieku” (Wydawnictwo Literackie), Ivana Binara „Siedem rozdziałów z życia Václava Netušila albo Rowerem dookoła świata” (Wydawnictwo Amaltea) oraz Andrea Tompa „Dom Kata” (Książkowe Klimaty).
Claudio Magris, „O demokracji, pamięci i Europie Środkowej”, Międzynarodowe Centrum Kultury 2016.
jn/mat. prasowe MCK