Po śmierci Zygmunta Kazimierza Wazy , jego przyrodni brat Jan Kazimierz stał się tytularnym spadkobiercą tronu szwedzkiego i najbardziej prawdopodobnym pretendentem do tronu polskiego. Już w kilka dni po otrzymaniu informacji o śmierci  Władysława  IV, Jan Kazimierz zaczął tytułować się dziedzicznym królem Szwecji i urodzonym królewiczem polskim. Poświadcza to  m in. Inskrypcja w otoku wawelskiej pieczęci.


Najwyższej rangi tłoki pieczętne XVII-wiecznej Rzeczypospolitej to dziś prawdziwe unikaty. Przetrwały jedynie cztery takie okazy, z których aż trzy – z polskich zbiorów – można obecnie obejrzeć na Wawelu. Nowo zakupionemu tłokowi towarzyszy drugi, owalny tłok pieczęci kancelaryjnej króla Jana Kazimierza (Muzeum Narodowe w Krakowie – Muzeum Książąt Czartoryskich), a także niezwykle okazały srebrny tłok pieczęci większej litewskiej z czasów Jana III Sobieskiego z r. 1676 (bodaj najcenniejszy tłok zachowany w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie). Poza Polską dotrwała niewielka prywatna stalowa pieczęć królowej Cecylii Renaty (żony Władysława IV Wazy)  z r. 1637 (Kungliga Livrustkammaren w Sztokholmie).

Srebrny tłok pieczęci kancelaryjnej szwedzkiej Jana Kazimierza Wazy  to wysokiej klasy zabytek  z w. XVII. Wykonał go artysta biegły w swym rzemiośle, według wszelkich prawideł właściwych dla precyzyjnych dzieł z pogranicza złotnictwa, jubilerstwa i mincerstwa. Widoczne są ślady ręcznego wybijania poszczególnych liter w inskrypcji otokowej przy pomocy zestawu profesjonalnie przygotowanych puncyn.. Tłok był rzadko używany, służył do pieczętowania dokumentów wysokiej rangi, na przykład nadań tytułów szlacheckich. Jak dotąd ujawniono, jeden dokument opatrzony tą pieczęcią, luźny odcisk, przetrwał w jednym z muzeów w Szwecji.
Wśród wspomnianych tłoków wawelski zabytek zdecydowanie wyróżnia się zamanifestowaniem królewskiej pretensji do szwedzkiej korony. Owa ostentacja szybko posłużyła Szwedom za pretekst do najazdu na Polskę zwanego potopem.
Zabytek stanowi istotne uzupełnienie wysokiej rangi artefaktów związanych z Wazami na polskim tronie, którymi szczyci się Zamek Królewski na Wawelu.


Pokaz w Sali Pod Orłem – Reprezentacyjne Komnaty Królewskie
czynne: wtorek–niedziela
wstęp z biletem do Komnat

październik:
9.30–17.00 (sobota, niedziela: od 10.00)
ostatnie wejście o 16.00 (sprzedaż biletów do 15.45)

listopad:
9.30–16.00 (niedziela: od 10.00)
ostatnie wejście o 15.00 (wejściówki wydawane do 14.45)
wstęp wolny

wystawa nieczynna w poniedziałki oraz 1 i 11 listopada

 

 

JDruzynska/mat.pras/PAP/jgk