Radio Kraków
  • A
  • A
  • A

Wystawa na urodziny. Krzysztof Penderecki 86

Olbrzymia ilość muzyki w fantastycznych wykonaniach, archiwalne zdjęcia, filmy, manuskrypty, nagrody, odznaczenia, listy, doktoraty honoris causa – to tylko nieliczne atrakcje multimedialnej wystawy „Krzysztof Penderecki – dziedzictwo polskiej muzyki XX i XXI wieku”.

fot: A. Malatyńska

Ekspozycja, prezentowana w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach, otwarta 23 listopada 2019 roku w 86. urodziny kompozytora, pokazuje jak wiele wniósł Krzysztof Penderecki w rozwój kultury; akcentuje jego osiągnięcia na tle polskiej muzyki najnowszej i jej twórców. Staje się także dokumentacją życia, twórczości i działalności Krzysztofa Pendereckiego. Jest ona doskonałym prezentem urodzinowym kompozytora dla wszystkich zainteresowanych muzyką polską XX i XXI wieku.

Jednocześnie ekspozycja, która zaplanowana została jako wystawa stała, zmienia też charakter obiektu w Lusławicach. Do tej pory w kompleksie muzycznym odbywały się koncerty, zajęcia dydaktyczne i nagrania, a dla szerokiej publiczności Centrum było otwarte tylko na czas koncertów. Teraz sytuacja się zmieni i instytucja muzyczna będzie działała także niczym muzeum; zostaną wyznaczone dni i godziny, w których będzie można zwiedzać wystawę. A będzie co oglądać i czego słuchać!

Kiedy na dwa dni przed otwarciem byłam w Lusławicach jeszcze trwały ostatnie prace przygotowawcze, ale i tak wystawa już robiła ogromne wrażenie. Jeszcze nie wszystkie filmy były wgrane w system, jeszcze biblioteka nie była w pełni urządzona, jeszcze testowane były stanowiska odsłuchowe, ale i tak można było poczuć rozmach tej prezentacji, która idealnie wpisała się w minimalistyczną architekturę Centrum. Ta niezwykle piękna wystawa, świetnie zaaranżowana, bardzo bogata w swej treści, jest jednocześnie zaskakująco dyskretna. I to jest jej wielkim atutem.

Ekspozycja – jak mówił Adam Balas, dyrektor Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach – powstała z pieniędzy unijnych przy współpracy Nizio Design International, biura architektonicznego znanego z takich prac jak m.in.: rozbudowa i modernizacja Muzeum Powstania Warszawskiego, projekt Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej, czy z powstającego właśnie Interaktywnego Centrum Bajki i Animacji przy Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej (otwarcie zaplanowane na 2020 rok). Aranżacja przestrzeni  w Centrum urzeka swoją prostotą i jakością.

Wystawa składa się z trzech części. Pierwsza z nich „Artysta”, pokazuje proces tworzenia. To właśnie w tej części została wybudowana biblioteka  a w niej stanął odtworzony stół z krzesłami z domu kompozytora na Woli Justowskiej w Krakowie. Ci, którzy lepiej znają Profesora Pendereckiego wiedzą, że ten stół ustawiony w sercu domu, w jadalni, która mieści się obok wielkiej biblioteki jest praktycznie gabinetem Mistrza. To przy tym stole powstało wiele utworów, przy nim też odbywały się spotkania z innymi artystami, ważne rozmowy. Dlatego na wystawie w Lusławicach został odtworzony ten „gabinet” kompozytora, a na stole pokazane zostały fragmenty partytur. Biblioteka wybudowana obok stała się miejscem dla prezentowania odznaczeń, nagród, doktoratów honoris causa, adresów okolicznościowych, złotych płyt, listów od wielu osób, w tym m.in. od Lecha Wałęsy czy Andrzeja Wajdy. Ale szuflady tej biblioteki kryją nie tylko tego typu skarby, ale także dotykowe ekrany, na których można oglądać wiele innych dokumentów, które nie zmieściły się na półkach i w szufladach.

W miejscu, gdzie rodzi się muzyka nie może zabraknąć opowieści o naturze, o założonym przez kompozytora przy dworze parku w Lusławicach.  Muzyka i natura w twórczości Krzysztofa Pendereckiego tworzy mocne związki. Natura jest wręcz motorem jego twórczości, ona daje siłę. Przypomnę, że kompozytor twierdzi, że twórca powinien być jak drzewo, podwójnie zakorzeniony, w ziemi i w niebie.

Dlatego nad stołem wyświetlany jest film o parku w Lusławicach, pokazujący piękno tego 30-hektartowego ogrodu w różnych porach dnia. Dzięki technice możemy podziwiać park z lotu ptaka i dokładnie zobaczyć założenia architektury przyrody. Ogrody: francuski, włoski, angielski widziane z góry urzekają swoim rysunkiem. Najpiękniej filmowane z góry wyglądają posadzone przez kompozytora labirynty. Dopiero w tej perspektywy można ocenić potęgę tego założenia.

Zresztą labirynt, ulubiona forma Krzysztofa Pendereckiego w naturze, ma znaczenie także w jego twórczości. Kompozytor, buntownik z urodzenia i artystyczny prowokator, wiele lat temu stanął na czele awangardy szokując świat, a następnie ruszył własną drogą, można powiedzieć upraszczając,  że ku pięknu. Kiedy mówi się, że Krzysztof Penderecki porzucił awangardę, kompozytor zawsze się obrusza, bo twierdzi, że to awangarda odeszła od muzyki, a on muzyce pozostał i pozostaje zawsze wierny. Jego droga artystyczna – jak sam mówił – była kręta. Nie raz musiał zawracać, by móc za chwilę iść do przodu. Jak w labiryncie.

Kolejne dwa rozdziały wystawy - „Spotkania”, część opowiadająca o inspiracjach w muzyce i o wpływie, jaki kompozytor wywarł na innych artystów oraz „Dzieło”, pokazująca dorobek Krzysztofa Pendereckiego w kontekście muzyki polskiej XX i XXI wieku – są prezentacjami multimedialnymi. To tu obok informacji o życiu i twórczości Krzysztofa Pendereckiego nie brakuje też wiadomości o sześciu innych polskich kompozytorach tworzących w XX wieku, takich jak: Szymanowski, Lutosławski, Panufnik, Bacewicz, Górecki i Kilar. Na czarnej długiej ścianie została wyrysowana oś czasu, akcentująca najważniejsze utwory kompozytorów polskich XX i XXI wieku, które zmieniły bieg muzyki i miały wpływ na jej rozwój. Przy tej osi czasu znajdują się stanowiska do słuchania tzw. tuby pełne muzyki.

I to jest coś co mnie zafascynowało… Można wygodnie usiąść, niemal zatopić się we wnętrzu tuby aby posłuchać nagrań audio i obejrzeć nagrania wideo. To bardzo intymne miejsca, gdzie sam na sam z różnymi kompozycjami można odbyć podróż w czasie. Można przekonać się jak muzyka Jubilata zwycięsko przechodzi próbę czasu.  Do tego trzeba jeszcze dodać korytarz z ogromnymi szklanymi taflami pełnymi partytur Krzysztofa Pendereckiego oraz wiele stanowisk do słuchania i oglądania z ekranami dotykowymi i słuchawkami.

Prezentowane eksponaty pochodzą z kolekcji Elżbiety i Krzysztofa Pendereckich zaś materiały audio i video zostały pozyskane m.in. z: Teatru Wielkiego Opery Narodowej, Opery Bałtyckiej, Opery Wrocławskiej, Opery Krakowskiej, Opery Śląskiej, TVP, Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku Białej, Studia Miniatur Filmowych w Warszawie czy Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego.

Krzysztof Penderecki, który jest przecież dobrem światowym, jest przede wszystkim twórcą niezwykle ciekawym, który zmieniał wiele razy bieg historii muzyki.  I właśnie ta wystawa to pokazuje. Można pojechać do Europejskiego Centrum Muzyki w Lusławicach i spędzić tam wiele godzin przeżywając liczne fascynacje. A kiedy przyjdzie zmęczenie, będzie można poratować się kawą we właśnie otwartych minimalistycznych kawiarenkach.

Warto się wybrać!

 

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

  • 15:11

    Uwaga na drogach. W miejscowości Grodzisko w gminie Skała doszło doz zderzenia motocykla i samochodu osobowego. Jed… https://t.co/p0hXuo1BNl

  • 13:13

    Nowy Sącz: trwa akcja Pola Nadziei [ZDJĘCIA] https://t.co/mSxvmJM8Su

  • 11:43

    Cracovia Maraton wystartował po raz dwudziesty https://t.co/RRWB0mnjbz

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na  Facebooku  oraz  Twitterze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię