Prezydentów wybieramy w większych miastach, czyli takich, które mają powyżej 100 tysięcy mieszkańców i w miastach, które, choć mieszka w nich mniej osób, miały prezydentów przed wejściem w życie ustawy o samorządzie terytorialnym z 1990 roku. W Małopolsce wybieramy czterech prezydentów miast - w Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu i Oświęcimiu. Burmistrzowie rządzą mniejszymi miastami, które są jednocześnie stolicami gmin. W Małopolsce jest ich 61. Wójt stoi na czele gminy wiejskiej, czyli takiej, na terenie której nie ma żadnego miasta. Gmina wiejska liczy sobie zazwyczaj klika wsi. Małopolska ma łącznie 182 gminy.

Burmistrz, wójt czy prezydent miasta wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. Gospodaruje mieniem komunalnym i odpowiada za wykonanie budżetu. Może też podejmować indywidualne decyzje, od których można się odwołać do samorządowego kolegium odwoławczego. Działalność burmistrza, wójta i prezydenta kontrolowana jest przez radę gminy.

Od 2002 r. burmistrzowie (wójtowie oraz prezydenci miast), którzy zastąpili kolegialne zarządy gmin, wyłaniani są w wyborach powszechnych. Radni i mieszkańcy mogą ich odwołać tylko poprzez referendum. O mandat burmistrza (wójta, prezydenta) może się ubiegać każdy obywatel Polski posiadający prawo wybierania do rady gminy, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat.

Druga tura wyborów samorządowych odbędzie się w niedzielę, 30 listopada.