Porada na telefon - audycje archiwalne

Śmierć członka rodziny, przyjaciela, ukochanego zwierzątka - trudne sytuacje życiowe przytrafiają się nie tylko nam dorosłym. Traumatycznych przeżyć doznają również dzieci. I o ile my dorośli czasem potrafimy lepiej lub gorzej oswoić ból po stracie, to dzieci często tego nie potrafią. Po prostu nie rozumieją dlaczego kogoś, kogo kochały już nie ma. Jak wytłumaczyć dziecku śmierć bliskich? Odpowiedzi szukaliśmy w tym odcinku.

Co zrobić, gdy dziecko połknie element zabawki, monetę lub baterię?

Monety, baterie, magnesy, środki żrące - to najbardziej niebezpieczne przedmioty, które połyka dziecko. Co zrobić w takiej sytuacji? Nie panikować, nie prowokować wymiotów, zgłosić się do oddziału ratunkowego. O szczegółach rozmawiają dr Dariusz Chmiel ze Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie i Wiola Gawlik.

Laptopy, smartfony i tablety   towarzyszące posiłkom  upośledzają pozanawanie świata i naukę mowy wśród dzieci. Negatywnie wpływają też  na rozszerzanie diety i poznawanie przez dziecko nowych smaków. Jak  dowodzi psycholog i logopeda prof. Jagoda Cieszyńska z Centrum Metody Krakowskiej dziecko oglądające bajkę na smartfonie posiłek je automatycznie, nie czując smaku i nie włączając neurobiologicznego programu do trawienia.

 Co ma zrobić rodzic, gdy dziecko prosi o truskawki, a jest na nie uczulone? Czy należy wyeliminować z diety także truskawkowe produkty? Jak w ogóle rozpoznać alergię na truskawki u dziecka? Na te pytania odpowiada dr hab. Ewa Cichocka - Jarosz, alergolog z Kliniki Chorób Dzieci UJ CM w rozmowie z Wiolą Gawlik.

"Z punktu widzenia prawidłowości rozwojowych  nie ma żadnych przeciwwskazań, żeby dziewczynka bawiła się w indianina a chłopiec organizował zabawę w dom, ale jest tu pewne niebezpieczeństwo, bo wszystko zależy od tego w jakim to się dzieje środowisku. Jeżeli rodzina i społeczność w której dziecko się wychowuje, ma silne przekonanie co do pewnych standardów a ono łamie te standardy to istnieje niebezpieczeństwo odrzucenia  i etykietowania- wyjaśnia specjalista psychologii klinicznej i terapeuta dzieci i młodzieży dr Iwona Sikorska. Zdaniem psycholog nadmierne zakazywanie dzieciom ich ulubionych aktywności może skutkować brakiem pewności siebie w dorosłym życiu. - Jeżeli dziewczynka ma duży napęd ruchowy, jest bardzo sprawna, być może będzie gimnastyczką albo lekkoatletką, to jest to zabawa która wiąże się z odwagą, eksperymentowaniem i dobrą koordynacją ruchową.  Należałoby się cieszyć, że dziecko robi takie rzeczy i robi to sprawnie. Jak dodaje dr Sikorska, bywa, że zakazy rodziców wiążą się z ich własnymi lękami. Kiedy rodzice zakazują swoim dzieciom pewnych aktywności,dzieci reagują różnie. Czasem zrywają relację z rodziną, a potem obwiniają rodziców o złamanie życia albo rozwijają psychopatologię. Niezrealizowany potencjał może owocować rozmaitymi zaburzeniami. - Dlatego warto pozwalać, obserwować, zastanawiać się i jako rodzice eksperymentować - radzi dr Sikorska.  

Dzieci też miewają migreny. Ból głowy u dziecka to objaw wielu chorób, dlatego dokładnie trzeba mu się przyjrzeć. Nie pytamy - czy boli cię głowa, lecz pozwalamy dziecku samemu zlokalizować ból. O bólu głowy u dziecka rozmawiają dr Wojciech Kruk, pediatra ze Specjalistycznego Szpitala im. Jana Pawła II w Krakowie i Wiola Gawlik.

Jak chronić dziecko przed słońcem? Jaki wybrać krem z filtrem przeciwsłonecznym? Które znamiona powinny niepokoić rodziców? Odpowiedzi na te pytania szukają dr Paweł Brzewski, dermatolog z Kliniki Dermatologii CM UJ i Wiola Gawlik

Jest  pierwszym poligonem wychowawczym, małą szkołą przetrwania i nauki asertywności, miejscem gdzie  rodzą  się dziecięce przyjaźnie. To tu można oberwać łopatką, sypnąć piachem w oczy albo pokłócić się o najważniejsza rzecz w świecie dziecka - plastikowe wiaderko. Mowa o piaskownicy bo, tu  właśnie  mierzą się ze sobą wszelakie temperamenty, różne usposobienia i charaktery dlatego przyjmuje się, że w  piaskownicy dzieci najszybciej uczą się kompetencji społecznych, zawierają nowe znajomości szlifują własny charakter. - Czasem trzeba dostać tą łopatką w głowę.  Dziecko w wieku 2,5 roku nie wie, że nie wszystkie przedmioty, które są w zasięgu jego ręki może wziąć - twierdzi Jolanta Sajdera - adiunkt w Instytucie Pedagogiki przedszkolnej i szkolnej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Zdaniem specjalistki tzw. teorie umysłu kształtują się do czwartego roku życia, co oznacza, że dziecko nie wie, że druga osoba myśli inaczej niż ono. Dopiero mając 3- 3,5 roku mały człowiek uczy się, że ktoś obok niego może mieć inny punkt widzenia. Jak przekonuje Jolanta Sajdera obserwując własne dziecko bawiące się w piaskownicy warto uczyć je negocjowania. - Postawę negocjującą rozumiem jako wezwanie: matko poczekaj, zobacz, może sobie poradzi. Jeżeli w wyniku konfliktu dziecko natychmiast zaczyna płakać, nie wie co się stało, nie rozumie sytuacji, to biorę dziecko na kolana i tłumaczę: wiesz co spróbujemy podejść do dziewczynek i zapytamy, dlaczego one nie chcą ci dać łyżeczki. Spróbuję ci pomóc. Nie działajmy na zasadzie walczącej tygrysicy, która podbiega do dzieci  i je rozdziela, tylko dajemy im szansę - przekonuje.   

Spiżarnia albo piwnica z równo ustawionymi słoikami z  własnoręcznie przygotowanymi przetworami. Czasem jeszcze pięknie opisanymi. To wcale nie musi to być babcina kuchnia. Coraz więcej osób młodych samodzielnie przygotowuje dżemy, konfitury i powidła, a część z nich znika zanim trafią do słoika. Na warsztaty przetworowe prowadzone przez Joannę Mentel, która chętnie gotuje także z dziećmi, wybrała się Marzena Florkowska

Gdy dziecko oparzy się gorącym płynem, to należy schłodzić oparzoną skórę letnią wodą i podać leki przeciwbólowe. Pomimo znajomości tej zasady, rodzic w takiej sytuacji zadaje sobie pytania: Jak długo schładzać poparzoną skórę? Zdjąć odzież przed polewaniem wodą, czy polewać ranę w odzieży? Kiedy zastosować piankę na oparzenia? Na te pytania odpowiedzi szukają dr Dariusz Chmiel ze Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie i Wiola Gawlik

Według przeprowadzonego na ogromną skalę europejskiego badania EU Kids Online z 2011r: ponad połowa dzieci w Polsce posiada swój prywatny komputer, podczas gdy średnia europejska wynosi niewiele ponad 30%. Te dane pokazują otwarty i niezwykle łatwy dostęp do kręgu nowych, potencjalnych  kontaktów. Dziecko ma okazje poszerzać grono  znajomych, problem w tym, że nie jest ich w stanie zweryfikować, a na pewno nie w sieci. To z kolei rodzi poważne niebezpieczeństwa. Żeby pokazać skalę zjawiska posłużę się danymi z przytoczonego już źródła  EU Kids Online z 2011 roku. Wynika z nich, że ponad połowa( bo aż 54% rodziców)  nie wiedziała, że ich dziecko spotkało się na żywo z kimś poznanym w sieci. Temat  aktualny, bo wakacje, czas wolny i dobra pogoda sprzyjają zawieraniu znajomościDlatego dziś w poradniku właśnie o  nowych cyberznajomosciach. Z podinspektorem  Jackiem Góreckim z wydziału prewencji KWP w Krakowie rozmawiała Joanna Gąska  

Rady dla rodziców dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu przez dzieci:

1. Odkrywaj Internet razem z dzieckiem.
Bądź pierwszą osobą, która zapozna dziecko z Internetem. Odkrywajcie wspólnie jego zasoby. Spróbujcie znaleźć strony, które mogą zainteresować Wasze pociechy, a następnie zróbcie listę przyjaznych im stron Jeśli Wasze dziecko sprawniej niż Wy porusza się po Sieci, nie zrażajcie się – poproście, by było Waszym przewodnikiem po wirtualnym świecie.

2. Naucz dziecko podstawowych zasad bezpieczeństwa w Internecie.
Uczul dziecko na niebezpieczeństwa związane z nawiązywaniem nowych znajomości w Internecie. Podkreśl, że nie można ufać osobom poznanym w Sieci, ani też wierzyć we wszystko co o sobie mówią. Ostrzeż dziecko przed ludźmi, którzy mogą chcieć zrobić im krzywdę. Rozmawiaj z dzieckiem o zagrożeniach czyhających w Internecie i sposobach ich unikania.

3. Rozmawiaj z dziećmi o ryzyku umawiania się na spotkania z osobami poznanymi w Sieci.
Dorośli powinni zrozumieć, że dzięki Internetowi dzieci mogą nawiązywać przyjaźnie. Jednakże spotykanie się z nieznajomymi poznanymi w Sieci może okazać się bardzo niebezpieczne. Dzieci muszą mieć świadomość, że mogą spotykać się z nieznajomymi wyłącznie po uzyskanej zgodzie rodziców i zawsze w towarzystwie dorosłych lub przyjaciół.

4. Naucz swoje dziecko ostrożności przy podawaniu swoich prywatnych danych.
Dostęp do wielu stron internetowych przeznaczonych dla najmłodszych wymaga podania prywatnych danych. Ważne jest, aby dziecko wiedziało, że podając takie informacje, zawsze musi zapytać o zgodę swoich rodziców. Dziecko powinno zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństw, jakie może przynieść podanie swoich danych osobowych. Ustal z nim, żeby nigdy nie podawało przypadkowym osobom swojego imienia, nazwiska, adresu i numeru telefonu.

5. Naucz dziecko krytycznego podejścia do informacji przeczytanych w Sieci.
Wiele dzieci używa Internetu w celu rozwinięcia swoich zainteresowań i rozszerzenia wiedzy potrzebnej w szkole. Mali internauci powinni być jednak świadomi, że nie wszystkie znalezione w Sieci informacje są wiarygodne. Naucz dziecko, że trzeba weryfikować znalezione w Internecie treści, korzystając z innych dostępnych źródeł (encyklopedie, książki, słowniki).

6. Bądź wyrozumiały dla swojego dziecka.
Często zdarza się, że dzieci przypadkowo znajdują się na stronach adresowanych do dorosłych. Bywa, że w obawie przed karą, boją się do tego przyznać. Ważne jest, żeby dziecko Ci ufało i mówiło o tego typu sytuacjach; by wiedziało, że zawsze kiedy poczuje się niezręcznie,coś je zawstydzi lub przestraszy, może się do Ciebie zwrócić.

7. Zgłaszaj nielegalne i szkodliwe treści.
Wszyscy musimy wziąć odpowiedzialność za niewłaściwe czy nielegalne treści w Internecie. Nasze działania w tym względzie pomogąlikwidować np. zjawisko pornografii dziecięcej szerzące się przy użyciu stron internetowych, chatów, e-maila itp. Nielegalne treści można zgłaszać na policję lub do współpracującego z nią punktu kontaktowego ds. zwalczania nielegalnych treści w Internecie – Hotline’u (www.dyzurnet.pl). Hotline kooperuje również z operatorami telekomunikacyjnymi i serwisami internetowymi w celu doprowadzenia do usunięcia nielegalnych materiałów z Sieci.

8. Zapoznaj dziecko z NETYKIETĄ - Kodeksem Dobrego Zachowania w Internecie.
Przypominaj dzieciom o zasadach dobrego wychowania. W każdej dziedzinie naszego życia, podobnie więc w Internecie obowiązują takie reguły: powinno się być miłym, używać odpowiedniego słownictwa itp. (zasady Netykiety znajdziesz na stronie www.sieciaki.pl) Twoje dzieci powinny je poznać (nie wolno czytać nie swoich e-maili, kopiować zastrzeżonych materiałów, itp.).

9. Poznaj sposoby korzystania z Internetu przez Twoje dziecko.
Przyjrzyj się, jak Twoje dziecko korzysta z Internetu, jakie strony lubi oglądać i jak zachowuje się w Sieci. Staraj się poznać znajomych, z którymi dziecko koresponduje za pośrednictwem Internetu. Ustalcie zasady korzystania z Sieci oraz sposoby postępowania w razie nietypowych sytuacji.

10. Pamiętaj, że pozytywne strony Internetu przeważają nad jego negatywnymi stronami.
Internet jest doskonałym źródłem wiedzy, jak również dostarczycielem rozrywki. Pozwól swojemu dziecku w świadomy i bezpieczny sposób w pełni korzystać z oferowanego przez Sieć bogactwa.
źródło: www.dzieckowsieci.pl

Zimna woda podawana w małych ilościach, napar z suszu borówkowego, a następnie krem z marchwi popularnie zwany "marchwianką" - to najlepsze sposoby na walkę z odwodnieniem organizmu. Bo gdy dziecko wymiotuje i ma biegunkę, to rodzic zastanawia się jak nawodnić organizm dziecka. O diecie ratującej przed odwodnieniem rozmawiają dr Anna Jarząb, pediatra i Wiola Gawlik.

Szkoła, rodzina, krąg znajomych  są  poligonem doświadczalnym, nie tylko w kwestii rozwoju charakteru, poszerzania wiedzy, ale i budowania dojrzałości emocjonalnej. Nauka jak radzić sobie z trudnymi emocjami, takimi jak złość czy  agresja jest niezwykle ważne. - Dzieci mają prawo do złości, bo to jedna z podstawowych emocji. Blokowanie jej będzie owocowało chorobami w życiu dorosłym, nadciśnieniem, wrzodami, zawałami serca - wymienia psycholog kliniczny dr Iwona Sikorska z Instytutu Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dlatego zdaniem specjalisty bardzo ważne jest nauczenie dziecka technik radzenia sobie z emocjami, z agresją. Dr Sikorska radzi by porozmawiać o tym z dzieckiem: - Słuchaj, następnym razem jak  będziesz czuł, że robi ci się gorąco i zaczynają ci się ręce wyrywać do bicia kolegi, zrób tak i tak. Technik rozładowywania emocji jest wiele: to może to być kartka ratunku, boksowanie worka, rzucanie poduszkami, bieganie dokoła domu, robienie pompek.

Poważny temat i wiedza bez której nie można byc rodzicem. Klaps, czy wolno uderzyć dziecko ? Okazuje się , że są osoby które zgadzają się z takim sposobem wychowania. Odcinek przygotowała Joanna Gąska.

Jak zachowywać się wobec niepełnosprawnych czy i kiedy pomagać. Wkrótce powstanie poradnik dla dzieci i ich rodziców "Przybij piątkę koledze bez dłoni". Książka ma przełamywać szkodliwe stereotypy, prowadzić do integracji i lepszej współpracy. Autorkami pomysłu  są   Wioleta Więckowska, finalistka Miss Polski na Wózku oraz lady D Małopolski im. Krystyny Bochenek oraz Sabina Misiarz-Filipek. Zdaniem Wilety Więckowskiej ludzie nie zawsze wiedzą, jak się zachować w kontakcie z osobą niepełnosprawną, czy maja pomóc czy lepiej pozostać biernym. Ten poradnik ma być wskazówka w podejmowaniu inicjatywy w różnych życiowych sytuacjach. - Stąd prośba o historie, na podstawie których będziemy układach poradnik - dodaje Sabina Misiarz-Filipek.   Historie można wysyłać na adres [email protected]. Poradnikowa inicjatywa jest częścią szerszej kampanii społecznej "Równi w różnorodności"  organizowanej przez Fundację HIPOTERAPIA Na Rzecz Rehabilitacji Dzieci Niepełnosprawnych i firmę Dromnibus. 

Ospa to choroba typowa dla wieku dziecięcego. Rodzice w czasie trwania tej choroby zadają pytania: jak zmniejszyć świąd? Jak dbać o higienę pęcherzyków? Czym zbić temperaturę? Odpowiedzi szukali doktor Wojciech Kruk - pediatra z Oddziału Neuroinfekcji Neurologii Dziecięcej w Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II w Krakowie i Wiola Gawlik.

Temat stosunku pieniędzy do pieniędzy  narodził się przy okazji Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości, który dzis kończy się w Małopolsce a który obfitował w zajęcia warsztaty i wykłady między innymi na Uniwersytecie Pedagogicznym.  Czym  jest przedsiębiorczość i jaki  ma związek z wychowywaniem dzieci, bogactwem i skromnością ? Joanna Gąska  rozmawiałam z dr Tomaszem Rachwałem pełnomocnikiem rektora Uniwerystetu Pedagogicznego do spraw przedsiębiorczości.