Grupa tramwajarzy na dziedzińcu zajezdni przy ul. Młynarskiej w Warszawie w czasie strajku w 1931 roku .Fot. NAC
"Oblicza buntu społecznego w II Rzeczypospolitej w dobie wielkiego kryzysu 1930 -1935 " autorstwa trojga badaczy: Janusza Mierzwy z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Joanny Dufrat i Piotra Cichorackiego z Uniwersytetu Wrocławskiego to pionierska i kompleksową analiza zjawiska buntu społecznego w Polsce w dobie Wielkiego Kryzysu. W 2021 roku została wyróżniona I nagrodą konkursu Książka Historyczna Roku im. Karola Modzelewskiego. Nagroda przyznawana jest za najlepszą publikację naukową z zakresu historii, bez podziału na epoki i specjalności. Została ustanowiona przez Polskie Towarzystwo Historyczne dla upamiętnienia wybitnego polskiego mediewisty, zmarłego w 2019 roku prof. Karola Modzelewskiego.
Autorzy - czytamy w uzasadnieniu jury nagrody - odtwarzają przyczyny niepokojów społecznych, ich przebieg i konsekwencje, zarówno dla społeczeństwa jak i struktur państwowych czy partyjnych. Charakteryzują różne ich formy zajść na tle strajkowym czy bezrobocia, incydenty antypodatkowe, regularne wystąpienia zbrojne, starcia o podłożu społecznym, politycznym czy narodowościowym. Ustalenia dotyczą całego terytorium Drugiej Rzeczypospolitej, a oparte są na wynikach kwerendy w 25 archiwach polskich i 15 zagranicznych (na terenie Białorusi, Ukrainy, Litwy, Rosji oraz Wielkiej Brytanii). Integralną częścią książki jest katalog ponad 830 przypadków buntu społecznego w badanym okresie, w efekcie których zginęło blisko 200 osób, a około tysiąca zostało rannych. Jak stwierdził w recenzji Włodzimierz Mędrzecki, „opracowanie autorstwa Piotra Cichorackiego, Joanny Dufrat i Janusza Mierzwy stanowi wybitne osiągnięcie w zakresie historiografii II Rzeczypospolitej”.
( tekst za Instytut Historii UJ)
