Co zrobić zatem z tą datą czerwcowych wyborów z 1989 roku , wyborów, które niewątpliwie miały decydujące znaczenie dla upadku reżimu komunistycznego i narodzin III RP.

W programie Jolanty Drużyńskiej na ten temat dyskutowali: Tomasz Gąsowski, historyk, profesor UJ . W 1989 był członkiem Małopolskiego Komitetu Obywatelskiego 'Solidarności' i szefem kampanii wyborczej do Sejmu i Senatu w okręgu Kraków–Śródmieście oraz Maciej Gawlikowski reporter, autor filmów i książek, producent telewizyjny . W drugiej połowie lat 80. lider Organizacji Młodzieżowej KPN. Członek Rady Politycznej KPN. Od maja 1982 do lipca 1990 wielokrotnie zatrzymywany.

"Nie było równego traktowania w kampanii - mówił w trakcie programu Maciej Gawlikowski - Nie mogliśmy drukować plakatów w państwowej drukarni, jak Komitety Obywatelskie "S". Nie mieliśmy audycji wyborczych w radiu i telewizji...Takie to były "wolne wybory" ..."

 

 

"Najbardziej zapamiętałem noc wyborczą, która dla mnie - przypominał prof. Tomasz Gąsowski - skończyła się gdzieś o 5 rano, kiedy spłynęły wyniki ze wszystkich komisji czy punktów wyborczych, które znajdowały się na terenie mojego okręgu. Znałem wyniki, wyszedłem na balkon. Popatrzyłem na to miasto i zastanawiałem się, co będzie dalej? [...] Jakie będą następstwa tego, jakie konsekwencje? Nic nie było dalej zaplanowane [...] Ok.14 pojawiają się nasi wielcy wygrani tych wyborów, nasi idole, m.in. pan poseł Mieczysław Gil [...] i wszyscy pytają, co dalej? Co robimy? Jak gramy? No i wtedy pada odpowiedź taka, trochę dołująca. [Jeden z nich] mówi: "Rozmawiałem z Geremkiem czy tam z Kuroniem [...] Cisza spokój. Nic nie robimy"...
[

 

 

 

Posłuchaj:  

 

]

4 czerwca 2013 roku na stronach MSZ zostały opublikowane depesze-szyfrogramy z 1989 roku , wysyłane z ambasad PRL w Londynie, Paryżu, Rzymie i Kolonii do centralnych władz w Warszawie. W opublikowanej w tym samym dniu notatce PAP czytamy: "...To ciekawa lektura, dlatego że są to dokumenty, które były wytwarzane w tym czasie "na gorąco". To "żywa historia" - powiedziała Małgorzata Mroczkowska, która w MSZ kieruje Biurem Archiwum i Zarządzania Informacją. Podkreśliła, że podczas lektury opublikowanej dokumentacji każdy będzie mógł samodzielnie przekonać się, jak w ówczesnym czasie polskiej transformacji pracowali ambasadorzy PRL.

"To materiał, który może zainteresować nie tylko wąskie grono historyków lub dyplomatów, ale też grono młodych osób, których interesuje to, jak przebiegała transformacja w Polsce" - zaznaczyła Mroczkowska.

MSZ: "Dokumenty zostały odtajnione na podstawie art.2 p.1 i art.86 ust.3 Ustawy o ochronie informacji niejawnych z 8 lutego 1999 roku („Dziennik Ustaw”, 1999 nr 11, poz.95)".

Depesza-szyfrogram Nr 192
Paryż, 8 czerwca 1989r.

Ambasador Ryszard Fijałkowski do dyrektora Departamentu IV MSZ o rozmowie z doradcą prezydenta F.Mitterranda o wynikach wyborów parlamentarnych w Polsce:

Szyfrogram nr 3796/II Natychmiast
z Paryża nadany 8.06.89 g. 16.00
Rozszyfrowano 9.06.89 g. 8.50
Fekecz

Z rozmowy z doradcą dyplomatycznym prezydenta Musitelli 7 bm.: "Skomentowałem wybory, kładąc akcent na determinację rządu respektowania ich wyników oraz wspólne z opozycją poszukiwanie politycznych rozwiązań zaistniałej sytuacji. Poinformowałem o finalizowaniu przygotowań do wizyty Mitterranda z podkreśleniem nowych oczekiwań finansowo-gospodarczych".

M. akcentował znaczenie, jakie Mitterrand osobiście przywiązuje do tej wizyty (otwarcie nowego etapu) i jego zrozumienie dla potrzeby przyjścia Polsce z pomocą. Chcą jej formy dostosować do naszych autentycznych priorytetów modernizacyjnych i wyjść także naprzeciw potrzebom ludności. Sądzi, że odpowiedni udział opozycji w rozmowach na te tematy byłby pożądany. Są pod wrażeniem pionierskich przemian systemowych w Polsce i widzą potrzebę wymiany doświadczeń na ten temat, także w płaszczyźnie międzypartyjnej. M. interesował się, jak rysuje się dalszy scenariusz wydarzeń w Polsce, a szczególnie wybory prezydenta.

Oświadczył, że są zadowoleni z ustalonego programu wizyty z wyjątkiem punktu dot. spotkania ze studentami w Krakowie . Prosi w imieniu prezydenta, aby było to autentyczne spotkanie z liczną grupą młodzieży studenckiej. Zdają sobie sprawę z radykalizacji krakowskich studentów, ale „nie ma obawy, aby prezydent nie dał sobie z tym rady”.

Dyrektor Blot , z którym dokonałem podsumowania 8 bm. także silnie akcentował ten punkt. Dodał, że „lepiej mieć kilkaset osób w sali niż ew. manifestację studencką przed salą”. W dniu 5 bm. udzieliłem ok. godzinnego wywiadu dla tut. popularnej rozgłośni „Radio Nostalgie” nt. wyborów i stosunków polsko-francuskich.

Fijałkowski
Otrzymują: Ciosek, Czyrek, Kołodziejczak, Gdula, Kucza, Szaciło.